حَمْد (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
حَمْد (به فتح حاء و سکون میم) از
واژگان نهج‌البلاغه به معنای ستایش، ثناگویى و ستودن است.
از اين ماده به طور وفور در
نهج‌البلاغه ذکر شده است.
حَمْد به معنای ستایش، ثناگویى و ستودن است.
راغب در
مفردات گويد: حمد
خدا به معناى ثناگویى است در مقابل فضيلت است.
حمد از مدح اخص و از شكر اعّم است.
زيرا مدح در مقابل صفات اختيارى و غير اختيارى مثلا زيبائى اندام مى‌شود ولى حمد در مقابل صفت اختيارى است و شكر فقط در مقابل نعمت و بذل به كار رود.
برخی از مواردی که در «نهج‌البلاغه» آمده است به شرح ذیل می‌باشد:
امیرالمومنین علی (علیه‌السلام) درباره
مؤمنان می‌فرمایند:
«وَ تَنَزَّلَتْ عَلَيْهِمُ السَّكينَةُ، وَ فُتِحَتْ لَهُمْ أَبْوابُ السَّماءِ، وَ أُعِدَّتْ لَهُمْ مَقاعِدُ الْكَرَاماتِ فِي مَقْعَدٍ اطَّلَعَ اللَّهُ عَلَيْهِمْ فِيهِ، فَرَضِيَ سَعْيَهُمْ، وَ حَمِدَ مَقامَهُمْ.» «آرامش بر آن‌ها نازل گرديده، درهاى آسمان برويشان گشوده شده و مقام‌هاى محترمى برايشان فراهم آمده است؛ مقامى كه
خداوند به آن نظر رحمت انداخته آن‌ها را مى‌نگرد، از سعى و كوشش آنان راضى و موقعيّتشان را مى‌ستايد.»
حضرت درباره
دنیا فرمود:
«فَذَمَّها رِجالٌ غَداةَ النَّدامَةِ، وَ حَمِدَها آخَرونَ يَوْمَ الْقِيامَةِ.» «گروهى آن را مذمّت مى‌كنند و گروهى ديگر در
قیامت آن را مدح مى‌نمايند.»
مواردی زیاد از این ماده در نهج‌البلاغه آمده است.
•
قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «حمد»، ج۱، ص۳۰۱.
