حَقْر (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
حَقْر از
مفردات نهج البلاغه به معنای
ذلّت و خواری است.
حضرت علی (علیه‌السلام) در رابطه با صفات بد از این واژه استفاده نموده است.
حَقْر به معنای ذلّت و خواری به معنی کوچک شمردن نیز آید.
تحقیر: خوار شمردن، «
احتقار» حقیر شدن، «
حقیر» خوار و ذلیل «
محقور» خوار شده.
برخی از مواردی که در
نهج البلاغه استفاده شده به شرح ذیل می‌باشد:
حضرت علی (علیه‌السلام) در رابطه با صفات بد فرموده:
«وَ يَسْتَكْثِرُ مِنْ طَاعَتِهِ مَا يَحْقِرُهُ مِنْ طَاعَةِ غَيْرِهِ»؛
«طاعتى را كه اگر ديگران انجام دهند، كوچک مى‌شمرد از خودش بزرگ مى‌داند».
حضرت (علیه‌السلام) در وصف
رسول الله (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) فرموده:
«قَدْ حَقَّرَ الدُّنْيَا وَ صَغَّرَهَا، وَ أَهْوَنَ بَهَا وَ هَوَّنَهَا، وَ عَلِمَ أَنَّ اللهَ تعالى زَوَاهَا عَنْهُ اخْتِيَاراً، وَ بَسَطَهَا لِغَيْرِهِ احْتِقَاراً»؛
«آن حضرت
دنیا را حقیر شمرد و کوچک دانست و آن را خوار کرد و بر خود آسان نمود و دانست که خداوند دنیا را از روی
اختیار از وی گرفته و برای حقارتش بر دیگران گسترده است».
«وَ كُلُّ نَعِيم دوُنَ الْجَنَّةِ مَحْقُورٌ»؛
«هر نعمتى در برابر
بهشت حقير و كوچک است».
•
قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «حقر»، ج۱، ص۲۸۹.
