حسین علی الوانی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
حسین علی وانی، از مشایخ مجاهد
هند در
قرن سیزدهم و چهاردهم هجری/ نوزدهم و بیستم میلادی می‌باشد.
وی فرزند میان محمد بود و در ۱۲۸۳ یا ۱۲۸۵ ق در روستان «وان چهران» از توابع «بنون» در پنجاب غربی متولد شد. مقدمات علوم و کتاب‌های درسی را نزد علمای دیار خود آموخت. سپس به کانپور رفت و بقیه کتاب‌های درسی از معقول و منقول را در محضر مولانا
احمدحسن کانپوری تحصیل کرد و
حدیث را از شیخ رشید احمد گنگوهی فراگرفت و
صحیح بخاری و
صحیح مسلم و
سننن ترمذی و
سنن ابوداود را بر او قرائت کرد، سپس به موطن خود بازگشت و به خدمت شیخ عثمان بن عبدالله نقشبندی پیوست ومدت زمانی نزد او درس خواند و به اخذ اجازه از او نایل آمد و طریقت را از وی فراگرفت، و گروهی از جمله شیخ سراج بن عثمان نقشبندی نیز نزد او قرائت و آموختن حدیث پرداختند.
پس از طی مراحل تحصیل به موطن خود بازگشت و شیخوخیت آنجا را بر عهده گرفت و با جد و جهد بسیار، مردمان را به
توحید و
اخلاص در
دین و ترک همه مظاهر
شرک و پرستش قبرها فراخواند و از
غلو درباره
اولیا و صالحان و کمک خواهی از غیر
خدا و
اعتقاد به اینکه
پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) علم غیب داشته است نهی کرد.
او در این راه آزارها دید و رنج‌ها کشید، اما بر عقیده خود ثابت قدم ماند. از کسی بیم به خود راه نمی‌داد و مداهنه و تظاهر نمی‌کرد، بلکه آنچه را
حق می‌دانست آشکارا می‌گفت و در
راه خدا از
ملامت ملامتگران باک نداشت و در راه شیخ اسماعیل شهید دهلوی و علامه
رشید احمد گنگوهی و یاران و پیروان سیداحمد بن عرفان بریلوی گام بر می‌داشت. او در
تفسیر قرآن کریم شیوه خاصی داشت که بر محور
آیات توحیدی می‌گردید و آنها را شرح و بسط می‌داد و وضع
مسلمانان را با آنها می‌سنجید. گروهی از
علما در محضر او
دانش آموختند و خلایق بسیاری از مجالس او سود بردند.
او در
رجب ۱۳۶۳ ق درگذشت.
از آثار اوست: بلغه الحیران فی ربط آیات القرآن؛ تفسیر بی نظیر، تحریرات حدیث، تلخیص الطهاوی و تحفه ابراهیمیه.
دانشنامه های انقلاب اسلامی و تاریخ ایران، برگرفته از مقاله «حسن علی وانی».
