• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

حسرت منافقان (قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



نَفَق، ايجاد سوراخى در زمین است كه راه رهايى داشته باشد -همانند سوراخ موش‌- پايان يافتن و از بين رفتن. نفاق عبارت است از داخل شدن در شرع و دین از راهى و خروج از آن از راه ديگر، اظهار اسلام با اهل آن و مخفى كردن غير اسلام در درون، ظاهر و باطن متفاوت داشتن، دورویی، ریاکاری.
[۴] فرهنگ بزرگ سخن، ج ۸، ص ۷۸۸۲، «نفاق».
نفاق هم در ایمان است، هم طاعات، هم معاشرت با مردم. نفاق اعمّ از ریا است‌ در این مقاله آیات مرتبط با حسرت منافقان معرفی می‌شوند.



بى اعتنايى مؤمنان به توطئه‌هاى تبليغاتى منافقان، ايجادكننده حسرت، در دلهاى آنان:
يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لا تَكُونُوا كَالَّذِينَ كَفَرُوا وَ قالُوا لِإِخْوانِهِمْ إِذا ضَرَبُوا فِي الْأَرْضِ أَوْ كانُوا غُزًّى لَوْ كانُوا عِنْدَنا ما ماتُوا وَ ما قُتِلُوا لِيَجْعَلَ اللَّهُ ذلِكَ حَسْرَةً فِي قُلُوبِهِمْ‌ ... منظور از «الّذين كفروا» در آيه ياد شده منافقان است.


حسرت و تأسّف منافقان متخلّف از جهاد، بر محروميّت‌شان از غنایم جنگی:
وَ إِنَّ مِنْكُمْ لَمَنْ لَيُبَطِّئَنَّ فَإِنْ أَصابَتْكُمْ مُصِيبَةٌ قالَ قَدْ أَنْعَمَ اللَّهُ عَلَيَّ إِذْ لَمْ أَكُنْ مَعَهُمْ شَهِيداً وَ لَئِنْ أَصابَكُمْ فَضْلٌ مِنَ اللَّهِ لَيَقُولَنَّ كَأَنْ لَمْ تَكُنْ بَيْنَكُمْ وَ بَيْنَهُ مَوَدَّةٌ يا لَيْتَنِي كُنْتُ مَعَهُمْ فَأَفُوزَ فَوْزاً عَظِيماً.


اظهار حسرت منافقان، بر كشته شدن بستگان خويش، در پیکار احُد:
لِيَعْلَمَ الَّذِينَ نافَقُوا ... يَقُولُونَ بِأَفْواهِهِمْ ما لَيْسَ فِي قُلُوبِهِمْ‌ ... الَّذِينَ قالُوا لِإِخْوانِهِمْ وَ قَعَدُوا لَوْ أَطاعُونا ما قُتِلُوا ... آيات ياد شده، مربوط به غزوه احُد است.


انديشه‌هاى منافقانه، درباره مرگ و زندگی، باعث حسرت:
يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لا تَكُونُوا كَالَّذِينَ كَفَرُوا وَ قالُوا لِإِخْوانِهِمْ إِذا ضَرَبُوا فِي الْأَرْضِ أَوْ كانُوا غُزًّى لَوْ كانُوا عِنْدَنا ما ماتُوا وَ ما قُتِلُوا لِيَجْعَلَ اللَّهُ ذلِكَ حَسْرَةً فِي قُلُوبِهِمْ‌ ...


حسرت منافقان، براى از دست دادن اموال و فرزندان‌شان، به هنگام مرگ:
فَلا تُعْجِبْكَ أَمْوالُهُمْ وَ لا أَوْلادُهُمْ إِنَّما يُرِيدُ اللَّهُ لِيُعَذِّبَهُمْ بِها فِي الْحَياةِ الدُّنْيا وَ تَزْهَقَ أَنْفُسُهُمْ‌ ... «زهوق نفس» به معناى خروج جان از بدن بر اثر تأسّف شديد و حسرت است.


کثرت مال و فرزند منافقان، زمينه ساز جان کندن دشوار و حسرت بار آنان:
فَلا تُعْجِبْكَ أَمْوالُهُمْ وَ لا أَوْلادُهُمْ إِنَّما يُرِيدُ اللَّهُ لِيُعَذِّبَهُمْ بِها فِي الْحَياةِ الدُّنْيا وَ تَزْهَقَ أَنْفُسُهُمْ وَ هُمْ كافِرُونَ.


۱. فراهیدی، خلیل بن احمد، العین، ج۵، ص ۱۷۷، «نفق».    
۲. راغب اصفهانی، حسین بن محمد، المفردات فی غریب القرآن، ص ۵۰۲، «نفق».    
۳. فیومی، احمد بن محمد، المصباح المنیر، ج ۱، ص ۶۱۸، «نفقت».    
۴. فرهنگ بزرگ سخن، ج ۸، ص ۷۸۸۲، «نفاق».
۵. نراقی، محمدمهدی، جامع السعادات، ج ۲، ص ۴۲۴.    
۶. آل‌عمران/سوره۳، آیه۱۵۶.    
۷. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج ۲، ص ۸۶۷.    
۸. ابن جوزی، عبدالرحمان بن علی، زاد المسیر فی علم التفسیر، ج ۱، ص ۳۳۸.    
۹. نساء/سوره۴، آیه۷۲.    
۱۰. نساء/سوره۴، آیه۷۳.    
۱۱. آل‌عمران/سوره۳، آیه۱۶۷.    
۱۲. آل‌عمران/سوره۳، آیه۱۶۸.    
۱۳. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج ۲، ص ۸۷۷.    
۱۴. آل‌عمران/سوره۳، آیه۱۵۶.    
۱۵. توبه/سوره۹، آیه۵۵.    
۱۶. راغب اصفهانی، حسین بن محمد، المفردات فی غریب القرآن، ص ۲۱۵، «زهق».    
۱۷. توبه/سوره۹، آیه۵۵.    



مرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۳۱، ص۱۱۱، برگرفته از مقاله «حسرت منافقان».    


رده‌های این صفحه : حسرت | موضوعات قرآنی | نفاق




جعبه ابزار