حرف (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
حَرْف (به فتح تاء و سکون راء) یکی از مفردات
نهج البلاغه به معنای طرف و مایل شدن به یک طرف که
حضرت علی (علیه‌السلام) در خصوص جاهلان و
اهل باطل، توصیف انسان
بصیر و دستورالعملی برای خوشنویسی از این واژه استفاده نموده است.
حَرْف به معنای طرف و مایل شدن به یک طرف آمده است.
حرف را از آن جهت حرف گفته‌اند که در طرفِ فعل و اسم است.
• امام (صلوات‌الله‌علیه) در خصوص جاهلان و اهل باطل فرموده است: «
«لَیْسَ فِیهِمْ سِلْعَةٌ اَبْوَرُ مِنَ الْکِتَابِ اِذَا تُلِیَ حَقَّ تِلَاوَتِهِ، وَ لَا سِلْعَةٌ اَنْفَقُ بَیْعاً وَ لَا اَغْلَی ثَمَناً مِنَ الْکِتَابِ اِذَا حُرِّفَ عَنْ مَوَاضِعِهِ»؛
گروهی که در میان آن‌ها متاعی کسادتر از
قرآن مجید نیست، اگر درست خوانده و تفسیر شود و متاعی بهتر و گرانبهاتر از آن، نزد آن‌ها وجود ندارد، اگر آن را از مفاهیم اصلیش تحریف کنند (و مطابق هوای نفس آن‌ها تفسیر نمایند)
»
• امام (علیه‌السلام) در خصوص توصیف
انسان بصیر می‌فرماید: «
«فَاِنَّمَا الْبَصِیرُ ... وَ لَا یُعِینُ عَلَی نَفْسِهِ الْغُوَاةَ بِتَعَسُّفٍ فِی حَقٍّ، اَوْ تَحْرِیفٍ فِی نُطْقٍ، اَوْ تَخَوُّفٍ مِنْ صِدْقٍ»؛
شخص بصیر ... دوری جوید و گمراهان را از طریق سازشکاری در حق، یا تحریف در سخن، یا ترس از راستگویی (بر خود) مسلط نکند.
»
• آن حضرت (علیه‌السلام) درباره دستورالعملی برای خوشنویسی فرموده‌اند: «
«دَوَاتَکَ وَ اَطِلْ جِلْفَهَ قَلَمِکَ وَ فَرِّجْ بَیْنَ السُّطُورِ وَ قَرْمِطْ بَیْنَ الْحُرُوفِ فَاِنَّ ذَلِکَ اَجْدَرُ بِصَبَاحَهِ الْخَطِّ»؛
در دواتت لیقه بگذار و میدان تراش قلمت را وسعت بده و میان سطرها فاصله بینداز و حروف را به هم نزدیک نویس این‌ها برای زیبایی خط شایسته است.
»
این واژه پنج بار در «نهج البلاغه» آمده است.
قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «حرف»، ص۲۶۵.
