• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

حَدید (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





حَدید (به فتح حاء و کسر دال) از واژگان نهج البلاغه به معنای آهن است.
این واژه سه بار در «نهج البلاغه» به كار رفته است.



حَدید به معنای آهن است.



برخی از مواردی که در «نهج‌البلاغه» به کار رفته است، به شرح ذیل می‌باشد:

۲.۱ - حَديدٌ - خطبه ۱۱۹ (موعظه)

امام (صلوات‌الله‌علیه) فرموده:
«وَ اتَّقوا ناراً حَرُّها شَديدٌ وَ قَعْرُها بَعيدٌ وَ حلْيَتُها حَديدٌ وَ شَرابُها صَديدٌ.»
نعوذ بالله من النار يعنى «بترسيد از آتشى كه حرارت آن شديد، قعر آن ناپيدا، زينت آن آهن (زنجيرها) و شراب آن چرک است.»


۲.۲ - حَديدَةً - خطبه ۲۲۳ (عقیل)

درباره عقیل آمده كه امام علی (علیه‌السلام) آهن را گرم كرده و به بدن او نزديک كرد، عقيل فرياد برآورد، چنانكه فرموده:
«فأَحْمَيْتُ لَهُ حَديدَةً ثُمَّ أَدْنَيْتُها مِنْ جِسْمِهِ.»
«آهنى را براى او داغ كردم و آنگاه نزديک بدن او آوردم تا عبرت بگيرد فرياد برآورد.»


۲.۳ - حَديدَة - خطبه ۲۲۳ (عقیل)

سپس در ادامه نسبت به همین موضوع به عقیل می‌فرماید:
«فَقُلْتُ لَهُ: ثَكِلَتْکَ الثَّواكِلُ يا عَقيلُ! أَتَئِنُّ مِنْ حَديدَة أَحْماها إِنْسانُها لِلَعِبِهِ وَ تَجُرُّنی إِلَى نار سَجَرَها جَبّارُها لِغَضَبِهِ.»
«زنان پسر مرده در عزايت بنشينند اى عقيل آيا ناله مى‌كنى از تكه آهن كه انسانى با بازى خود آن را سرخ كرده است و مرا مى‌كشى به آتشى كه خداى جبار براى غضب خويش سرخ كرده است.»



این واژه سه بار در «نهج البلاغه» آمده است.


۱. قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۱، ص۲۵۶.    
۲. طریحی، فخر‌الدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۳، ص۳۶.    
۳. فراهیدی، خلیل بن احمد، کتاب العین، ج۳، ص۱۹-۲۰.    
۴. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۲۷۴، خطبه ۱۱۹.    
۵. عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعه الاستقامه، ج۱، ص۲۳۲، خطبه ۱۱۸.    
۶. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۱۷۶، خطبه ۱۲۰-۱۲۱.    
۷. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۲۶۳، خطبه ۱۲۰.    
۸. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۲۰۳.    
۹. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۲۰۵-۲۰۶.    
۱۰. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۵، ص۲۰۳-۲۰۴.    
۱۱. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغه، ج۸، ص۱۲۷.    
۱۲. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۷، ص۲۸۸.    
۱۳. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۵۵۴، خطبه ۲۲۳.    
۱۴. عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعه الاستقامه، ج۲، ص۲۴۴، خطبه ۲۱۹.    
۱۵. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۳۴۶-۳۴۷، خطبه ۲۲۴.    
۱۶. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۵۴۱، خطبه ۲۲۴.    
۱۷. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۱۵۵.    
۱۸. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۱۵۷.    
۱۹. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۸، ص۴۰۶.    
۲۰. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغه، ج۱۴، ص۲۹۲.    
۲۱. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۱، ص۲۴۵.    
۲۲. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۵۵۴، خطبه ۲۲۳.    
۲۳. عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعه الاستقامه، ج۲، ص۲۴۴، خطبه ۲۱۹.    
۲۴. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۳۴۷، خطبه ۲۲۴.    
۲۵. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۵۴۱، خطبه ۲۲۴.    
۲۶. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۱۵۵.    
۲۷. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۱۵۷.    
۲۸. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۸، ص۴۰۶-۴۱۱.    
۲۹. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغه، ج۱۴، ص۲۹۲-۲۹۳.    
۳۰. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۱، ص۲۴۵.    
۳۱. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۲۷۴، خطبه ۱۱۹.    
۳۲. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۵۵۴، خطبه ۲۲۳.    
۳۳. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۵۵۴، خطبه ۲۲۳.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «حدید»، ص۲۵۷-۲۵۶.    






جعبه ابزار