حدیث عالی نسبی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف

---

حدیث عالی نسبی، از اصطلاحات بکار رفته در علم حدیث بوده و به خبری که سند آن نسبت به سند دیگر با واسطه کمتر به یکی از ائمه حدیث برسد، اطلاق می‌شود.

---

حدیث عالی گاهی عالی مطلق است و گاهی عالی نسبی برای عالی نسبی تعاریف مختلفی ذکر شده است:

۱.۱ - تعریف اول

حدیثی است که رجال سندش به یکی از ائمه حدیث از رجال سند دیگری که همین حدیث را نقل کرده‌اند نزدیک‌تر باشد.
هر چند بعد از ائمه حدیث راویان زیادی تا معصوم وجود داشته باشد مراد از ائمه حدیث بزرگانی مانند شیخ طوسی، شیخ صدوق، کلینی و حسین بن سعید است.

۱.۲ - تعریف دوم

حدیثی است که رجال سند آن به یکی از ائمه حدیث نزدیک باشد هر چند بعد از او فاصله‌اش تا معصوم زیاد باشد.

۱.۳ - تعریف سوم

حدیثی است که سماع راوی‌اش نسبت به سماع راوی سند دیگری که همین حدیث را نقل کرده است مقدم باشد. هر چند تعداد راویان هر دو سند در عدد متحد باشند یا در واسطه‌نداشتن هر دو متحد باشند. مثلاً؛ دو نفر از یک شیخ روایتی شنیده باشند. اولی شصت سال پیش شنیده باشد و دومی چهل سال پیش که در این صورت اولی نسبت به دومی علو دارد.

۱.۴ - تعریف چهارم

حدیثی است که وفات راوی‌اش نسبت به وفات راوی سند دیگری که همین حدیث را نقل کرده است و با او هم طبقه است مقدم باشد هر چند تعداد راویان دو سند در عدد متحد باشند.
مثال: شهید ثانی می‌فرماید: روایاتی که ما با این سند «شیخ شهید از سید عمید‌الدین از علامه جمال‌الدین بن المطهر» ذکر می‌کنیم از روایاتی که با سند «شیخ شهید از فخر‌الدین بن المطهر از پدرش جمال‌الدین بن المطهر» نقل می‌کنیم اعلی است زیرا هر دو سند هر چند در عدد مساوی هستند ولی وفات سید عمید‌الدین بر وفات فخرالدین پانزده سال تقدم دارد.
این نوع به دلیل این که علو در اسناد آنها اضافی است نه حقیقی از این رو عالی نسبی نامیده شده است.
به حدیث عالی نسبی: «خبر عالی نسبی»، «روایت عالی نسبی» و «عالی نسبی» نیز گفته شده است.

---