• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

حِجْر (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



دیگر کاربردها: حجر (ابهام‌زدایی).


حِجْر (به کسر حاء و سکون جیم) یکی از مفردات نهج البلاغه به معنای آغوش است.
حضرت علی (علیه‌السلام) در خصوص یکی از فضیلت‌های خویش و پیروان شیطان، از این واژه استفاده نموده است.



حِجْر (به کسر حاء و سکون جیم) به معنای آغوش، آمده، و جمع آن «حجور» است.


برخی از مواردی که در «نهج‌البلاغه» به کار رفته است، به شرح ذیل می‌باشد:

۲.۱ - حِجْرِهِ - خطبه ۱۹۲ (رابطه خویش با رسول الله)

امام (صلوات‌الله‌علیه) در رابطه با یکی از اختصاص‌های خویش به رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلّم) فرموده است:
«وَ قَدْ عَلِمْتُمْ مَوْضِعی مِنْ رَسولِ اللَّهِ (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلّم) بِالْقَرابَةِ الْقَریبَةِ وَ الْمَنْزِلَةِ الْخَصیصَةِ، وَضَعَنی فی حِجْرِهِ وَ اَنا وَلَدٌ یَضُمُّنی اِلَی صَدْرِهِ.»
«و شما به خوبی موقعیّت مرا از رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلّم) از نظر خویشاوندی نزدیک و منزلت و مقام ویژه می‌دانید! او مرا در دامان خویش درحالی که کودک (خردسالی) بودم می‌نشاند و (همانند فرزندش) مرا در آغوش خود می‌گرفت.»

۲.۲ - حُجورِهِمْ - خطبه ۷ (پیروان شیطان)

امام (علیه‌السلام) درباره پیروان شیطان می‌فرماید:
«اتَّخَذوا الشَّیْطانَ لِاَمْرِهِمْ مِلاکاً ... فَباضَ وَ فَرَّخَ فی صُدورِهِمْ وَ دَبَّ وَ دَرَجَ فی حُجورِهِمْ
«منحرفان، شیطان را ملاک و اساس کار خود قرار داده‌اند ... او نیز آن‌ها را دام خود قرار داد و در دل‌های آنان تخم گذارد، و جوجه‌های خود را در دامانشان پرورش داد.»


این واژه دو بار در «نهج البلاغه» آمده است.


۱. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ج۱، ص۲۲۰.    
۲. طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۳، ص۲۵۸.    
۳. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۴۷۴، خطبه ۱۹۲.    
۴. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الإستقامة، ص۱۸۲، خطبه ۱۹۰.    
۵. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۳۰۰، خطبه ۱۹۲.    
۶. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۴۶۷.    
۷. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۵۲۰.    
۸. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۵۲۷.    
۹. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۷، ص۴۹۹.    
۱۰. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۱۲، ص۲۱.    
۱۱. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۱۳، ص۱۹۷.    
۱۲. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۵۲، خطبه ۷.    
۱۳. عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعة الإستقامة، ص۳۷، خطبه ۷.    
۱۴. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۵۳، خطبه ۷.    
۱۵. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۴۷، خطبه ۷.    
۱۶. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ص۵۵۹.    
۱۷. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ص۵۶۰.    
۱۸. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ص۴۶۱.    
۱۹. هاشمی خویی، حبیب‌الله‌، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۳، ص۱۵۱.    
۲۰. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغة، ص۲۲۸.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «حجر»، ص۲۵۱-۲۵۲.    






جعبه ابزار