حَثل (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
حَثل (به فتح حاء) و
حُثاله (به ضّم حاء) از
واژگان نهج البلاغه به معنای پوستی است که از دانه جو و برنج و مانند آن به وقت پاک کردن می‌اُفتد یا به معنای هر چیز بی‌ارزش است.
حضرت علی (علیه‌السلام) نسبت به
عبرت گرفتن از
دنیا از این واژه استفاده نموده است.
این واژه دو بار در
نهج البلاغه آمده است.
حَثل و
حُثاله به معنای پوستی است که از دانه جو و برنج و مانند آن به وقت پاک کردن می‌اُفتد یا به معنای هر چیز بی‌ارزش، آمده است.
بعضی از مواردی که در نهج‌البلاغه استفاده شده به شرح ذیل است:
امام (صلوات‌الله‌علیه) در مورد عبرت گرفتن از دنیا می‌فرماید:
«أَلَيْسَ قَدْ ظَعَنوا جَميعاً عَنْ هذِهِ الدُّنْيا الدَّنيَّةِ... وَ هَلْ خُلِّفْتُمْ إِلاّ في حُثالَة لا تَلْتَقي بِذَمِّهِمْ الشَّفَتانِ، اسْتِصْغاراً لِقَدْرِهِمْ...» «آیا همه پیشینیان از این دنیای پست نرفته‌اند... آیا آفریده نشده‌اید در میان بی‌ارزش‌هایی که حتی لبان انسان به ذمّشان حرکت نمی‌کند به علت کوچکی قدرشان.»
در این خطبه، منظور از «حُثاله» انسان‌های پَست و بی‌ارزش هستند.
این واژه دو بار در نهج البلاغه آمده است.
قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «حثل»، ص۲۴۹-۲۵۰.
