حاجِز (مفرداتنهجالبلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
حاجِز (به کسر جیم) و
حَواجز (به فتح حاء) از
واژگان نهج البلاغه به معنای مانع و موانع آمده است.
حضرت علی (علیهالسلام) در رابطه با مذمت عیبجویی از دیگران و استفاده از فرصت زندگی از این واژه استفاده نموده است.
حاجِز و
حَواجز به معنای مانع و موانع آمده است.
چنانکه گفته میشود:
الحُجْزَة: محلّ بند شلوار، اخَذَ بِحُجْزَتهِ يعنى: به او پناه برد.
مواردی که در نهجالبلاغه استفاده شده به شرح ذیل است:
امام (صلواتاللهعلیه) درباره مذمت عیبجویی از دیگران فرموده است:
«وَ إِنَّما يَنْبَغي لاَِهْلِ الْعِصْمَةِ وَ الْمَصْنوعِ إِلَيْهمْ في السَّلامَةِ أَنْ يَرْحَموا أَهْلَ الذُّنوبِ وَ الْمَعْصيَةِ، وَ يَكوَنَ الشُّكْرُ هوَ الْغالِبَ عَلَيْهِمْ وَ الْحاجِزَ لَهُمْ عَنْهُمْ» «سزاوار است، آنها که از عیوبی پاکند و از
گناه، سالم نگه داشته شدهاند، به گنهکاران و اهل معصیت ترحم کنند و شکر و سپاس خدا، چنان بر وجود آنان غلبه کند که آنها را از عیبجویی و
غیبت دیگران باز دارد.»
همچنین در مورد استفاده از فرصت زندگی میفرماید:
«وَ قُلوب رائِدَة لاِرْزاقِها، في مُجَلِّلاتِ نِعَمِهِ، وَ موجِباتِ مِنَنِهِ، وَ حَواجِزِ عافيَتِهِ» «و دلهایی که جوینده انواع روزیها (و مواهب الهی) است و برای آن دقیقاً برنامهریزی میکند، تا نعمتهای فراگیر الهی و مواهب گوناگون او را بهدست آورد و از آنچه مانع
عافیت و سلامت است، بپرهیزد.»
•
قرشی بنایی، علیاکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «حاجز»، ج۱، ص۲۵۳.