جَهم (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
جَهم (بر وزن عقل) یکی از
مفردات نهج البلاغه به معنای
ترشرویی است.
حضرت علی (علیه‌السلام) در خصوص دعای استسقاء و زمان قبل از
بعثت حضرت رسول (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلّم) از این واژه استفاده نموده است.
این واژه دو
بار در «
نهج‌البلاغه» آمده است.
جَهم (بر وزن عقل) به معنای ترشرویی آمده است.
جَهام (به فتح جیم) به معنای
ابری که
باران ندارد.
مواردی که در «نهج‌البلاغه» به کار رفته است، به شرح ذیل می‌باشد:
امام (صلوات‌الله‌علیه) در رابطه با دعای استسقاء فرموده است:
«اللَّهُمَّ ... وَ أَنْزِلْ عَلَيْنا سَماءً مُخْضِلَةً ... غَيْرَ خُلَّب بَرْقُها، وَ لا جَهام عارِضُها.» «
خدایا بر ما
باران پر آبی بفرست
بی‌آنکه برقش طمع آورنده و
بی
باران باشد و
بی‌آنکه ابرش خالی از آب باشد.»
واژه «خلّب» به معنای
برق و ابری است که
انسان فکر می‌کند،
باران دارد ولی
بارانی در آن نیست.
همچنین امام (علیه‌السلام) در مورد زمان قبل از بعثت پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلّم) فرموده‌اند:
«قَدْ دَرَسَتْ أعْلامُ الْهُدَى، وَ ظَهَرَتْ أَعْلامُ الرِّدَى، فَهِيَ مُتَجَهِّمَةٌ لاَِهْلِها، عابِسَةٌ في وَجْهِ طالِبِها.» «محل‌های نور هدایت در آن مندرس گشته و علامت‌های هلاکت آشکار شده بود، دنیا بر اهلش
عبوس و بر طالبانش تُرشرُو بود.»
این واژه دو
بار در «نهج البلاغه» آمده است.
قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «جهم»، ص۲۳۸.
