جمال‌الاسبوع بکمال‌العمل‌المشروع (کتاب)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
«جمال الأسبوع بکمال العمل المشروع» تالیف
سید علی بن طاووس حلی ، متوفای ۶۶۴ هجری است.
ادعیه و اعمال ماثوره در هر
هفته .
کتاب جمال الاسبوع، چهارمین عنوان از کتاب «المهمات و التتمات» است که سید ابن طاووس در ابتدای کتاب «فلاح السائل» شمرده است.
سید، در ابتدای «
فلاح السائل » می‌گوید: «چون دیدم کتاب «
مصباح المتهجد » جدم
شیخ طوسی مجمل و مختصر است، بر آن شدم تا تتمه‌ای بر آن بنویسم و آن را ۱۰ جلد قرار دادم و برای هر کدام از آنها نامی برگزیدم. موضوع همه آنها هم پیرامون ادعیه و
صلوات وارده است.»
۱ و ۲-فلاح السائل در اعمال شبانه روز در ۲ جلد ۳-زهرة الربیع در ادعیه هفتگی ۴-جمال الاسبوع بکمال العمل المشروع ۵-الدروع الواقیة من الاخطار، در اعمالی که هر ماه تکرار می‌شود ۶-المضمار للسباق و اللحاق بصوم شهر اطلاق الارزاق و عتاق الاعناق، شامل اعمال
ماه مبارک رمضان ۷-
السالک المحتاج الی معرفة مناسک الحجاج ۸ و ۹-الاقبال بالاعمال الحسنة، در اعمالی که هر سال یک بار انجام می‌شود. این کتاب شامل اعمال سال، غیر از ماه مبارک رمضان است که در المضمار ذکر شده.
۱۰-السعادات بالعبادات، در اعمالی که وقت مشخصی برای آنها ذکر نشده است.
(البته برای این ده جلد ترتیب دیگری نیز ذکر شده است.)
ابن طاووس جمال الاسبوع را در ۴۹ فصل مرتب کرده و در ابتدای کتاب، فهرست مفصلی از ابواب کتاب را آورده است.
سید در مقدمه کتاب علت فصل بندی کتاب را این طور توضیح می‌دهد:
«معانی و
معارف بلند این مطالب مانند لؤلؤ و یاقوتی است که درون
صدف هستند و وقتی مطالب فراوانی در یک فصل گنجانده شود کشف آنها و اطلاع پیدا کردن از درون آنها مشکل است و
وقت فراوانی می‌طلبد. همچنین فصل بندی آنها، در حقیقت ادای
حق آن مطالب است و مراد الهی را در
هدایت بوسیله آن مطالب دست یافتنی تر می‌کند.»
در این کتاب شریف، بجز فصل اول که موضوعش نماز هدیه به ارواح چهارده
معصوم علیهم‌السّلام است، بقیه ابواب اختصاص به ایام هفته دارد.
سید رحمة‌الله‌علیه در هر روز،
فضیلت آن روز را بیان نموده، سپس اعمال و نمازها و ادعیه مختصه آن روز یا ساعات آن روز را ذکر می‌کند.
به جهت اهمیتی که
شریعت نبوی صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم به
شب و
روز جمعه داده است سید از فصل دهم تا پایان کتاب را اختصاص به این روز شریف داده است.
کتاب شریف جمال الاسبوع، توسط محدث عالی قدر،
شیخ عباس قمی رحمة‌الله‌علیه ترجمه گردیده است. این ترجمه- که ترجمه متن کتاب است و ادعیه و اوراد آن ترجمه نشده است- در حاشیه کتاب به چاپ رسیده است.
در پایان کتاب نیز، شرح دعای شریف
سمات شیخ محمد‌ابراهیم سبزواری آمده و به عنوان ملحقات کتاب، دعای شریف
کمیل و
ندبه را، که سید ذکر نکرده است، اضافه نموده‌اند.
علی بن طاووس بیش از ۴۸ کتاب دارد و موضوع اکثر تالیفاتش را ادعیه و
سیر و سلوک تشکیل می‌دهد. او که هیچگاه از
موعظه غافل نمانده، در پایان جمال الاسبوع نیز با نفس گرم و قدسی خود موعظه‌های گرانبهایی برای تسریع در عمل به این اعمال و آماده شدن برای روز
حساب بیان نموده که دل هر
انسان خداجو را لرزانده و غبار غفلت از قلب‌ها می‌زداید.
ابن طاووس به همگان هشدار می‌دهد که: نفس انسان پس از شنیدن وصف این اعمال و اوراد، یا شروع به
انکار می‌کند و یا دعوت به تاخیر، تا آنجا که انسان در غفلت محض فرو می‌رود و ناگهان صدای
ناقوس مرگ را می‌شنود.
کتاب شریف جمال الاسبوع یک بار در
سال ۱۳۰۲ هجری به چاپ رسید.
چاپ بعدی کتاب در سال ۱۳۳۰ هجری توسط
شیخ احمد شیرازی ، در
تهران انجام گرفت. در این چاپ ترجمه کتاب به قلم شیخ عباس قمی در حاشیه کتاب آمده است.
نرم افزار جامع الاحادیث، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.
