جلب شخص ثالث
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
جلب ثالث یکی از
دعاوی طاری (عارض شدن دعوایی دیگر در اثنای رسیدگی به دعوای اصلی) است. اصولاً دعوا بین دو نفر
خواهان و
خوانده مطرح می‌شود و جلب ثالث وقتی روی می‌دهد که طرفین دعوایی که در جریان رسیدگی است یا یکی از آن‌ها، ثالثی را به دعوا می‌خواند تا او را وادار نماید که از اصحاب آن دعوا شود. در این نوشتار کوتاه شرایط، جریان دادرسی و آثار این موضوع مورد بررسی قرار خواهد گرفت.
جلب شخص ثالث وقتی روی می‌دهد که در جریان رسیدگی به دعوا طرفین یا یکی از آن‌ها، شخص ثالثی را به آن دعوا بخوانند تا او در دعوا داخل شود. بر خلاف وارد ثالث! در جلب ثالث، طرفین علاقمند به حضور وی در دعوا می‌باشند. طرفی که ثالث را جلب می‌نماید، جالب و ثالثی که جلب می‌شود مجلوب ثالث خوانده می‌شود. مثلاً شخص (الف) منزلی را خریداری کرده، شخص (ب) به عنوان این‌که مالک منزل است طرح دعوا علیه (الف) می‌نماید. (الف) که مُدعی‌علیه قرار گرفته، فروشنده (ج) را به دادرسی جلب می‌کند تا پاسخ (ب) را ارائه نماید.
هر یک از طرفین دعوا که جلب ثالثی را لازم بداند، می‌تواند از دادگاه درخواست جلب او را بنماید. وی باید تا پایان اولین جلسۀ دادرسی، جهات و دلایل خود را اظهار کرده و ظرف سه روز پس از جلسه، دادخواست جلب را تقدیم نماید. چه دعوا در مرحلۀ نخستین و چه در مرحلۀ تجدیدنظر باشد.
۱) جالب یکی از طرفین دعوا باشد.
۲) دعوای جلب ثالث با دعوای اصلی مرتبط یا دارای منشاء واحدی باشد.
۳) اظهار دلایل تا پایان اولین جلسه و تقدیم دادخواست حداکثر ۳ روز بعد از جلسه.
۴) دعوای اصلی در جریان رسیدگی باشد.
جریان دادرسی پس از تکمیل دادخواست در مورد جلب شخص ثالث، مثل جریان دادرسی اصلی است و شخص ثالثی که جلب می‌گردد
خوانده محسوب می‌شود و اگر مدتِ کافی برای فرستادن دادخواست و رونوشت مدارک برای اطراف دعوا نباشد مدیر دفتر با اجازه رئیس دادگاه، وقت جلسه رسیدگی را تغییر داده و به طرفین
ابلاغ می‌نماید. چنان‌چه دادخواست جلب ثالث رد شود، فقط همراه با حکم راجع به اصل دعوا، قابل تجدیدنظر می‌باشد و اگر قرار ردّ در مرحله تجدیدنظر فسخ گردید، رسیدگی پس از فسخ در
دادگاه تجدیدنظر انجام می‌گیرد و این استثنایی بر اصل عدم رسیدگی در دادگاه تجدید نظر است. اگر هر دو دعوا با هم رسیدگی شود، دادگاه حکم صادر می‌نماید. در این حکم ممکن است دو
محکوم‌علیه و دو
محکوم‌له وجود داشته باشد. بدین معنی که خواندۀ اصلی در برابر خواهان اصلی، محکوم شده و ثالث در برابر خواندۀ اصلی محکوم گردد. و ممکن است خوانده اصلی و ثالث هر دو در برابر خواهان اصلی، محکوم شوند. این احتمال هم وجود دارد که هر یک از خواهان یا خوانده اصلی محکوم شده و شخص ثالث محکوم نشود. در صورتی که ثالث محکوم شود، خسارات دادرسی دعوای جلب ثالث به وی تحمیل می‌شود و در غیر این صورت خسارات دادرسی که به او وارد شده به وسیله جالب باید جبران گردد.
۱) اطاله دادرسی: چون دادخواست، باید مانند دادخواست اصلی مقدمات خود را طی کند و دادگاه به جای رسیدگی به یک دعوا به دو دعوا رسیدگی می‌کند.
۲) انحراف قاعده صلاحیت محلی.
۳) مجلوب خوانده محسوب می‌گردد. پس اگر مدعی امری شود که نیازمند دلیل است اثبات امر به عهده او می‌باشد. و نیز می‌تواند او هم شخص دیگری (مجلوب دوم) را به دادرسی جلب نماید.
۴) هرگاه شخص ثالث در موعد مقرر پاسخ نداده و یا در جلسه حاضر نشود، جالب می‌تواند رسیدگی به دعوا را غیاباً از دادگاه در خواست نماید.
۱) شمس، عبدالله،
آیین دادرسی مدنی، تهران، دراک، ۱۳۸۴، چ اول، ج۳، ص ۵۴-۴۹.
۲) مدنی، جلال‌الدین،
آیین داردسی مدنی، تهران، پایدار، ۱۳۷۹، چ اول، ج۲، ص۵۰۷-۵۰۴.
۳) صدرزاده افشار، محسن،
آیین دادرسی مدنی و بازرگانی، تهران، جهاد دانشگاهی، ۱۳۷۹، چ هفتم، ص ۳۷۵-۳۷۲.
۴)
قانون آیین دادرسی مدنی ایران.
•
سایت پژوهه، برگرفته از مقاله «جلب شخص ثالث»، تاریخ بازیابی:۱۴۰۰/۰۲/۱۳.
