• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

جعفر بن مبشر ثقفی (مقاله‌دوم)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



مقالات مرتبط: جعفر بن مبشر ثقفی.


جعفر بن مبشر ثقفی۲۳۴ق)، از فقیهان و متکلمان بغداد در قرن سوم هجری قمری و از رئیسان معتزله و آگاه به حدیث بود.



ابومحمد جعفر بن مبشر بن احمد ثقفی بغدادی، اصالتاً اهل طوس است، خطیب بغدادی در زیست‌نامه برادرش حبیش بدان تصریح کرده است. وی در بغداد به دنیا آمد و از فقیهان و متکلمان بغداد و از رئیسان معتزله آن دیار بود و به حدیث آگاه بود.
[۳] ابن ندیم، محمد بن اسحاق، الفهرست، ص۲۰۸.

او حدیث را از عبدالعزیز بن ابان قرشی استماع کرده است. کسانی مانند ابومجالد احمد بن حسین بغدادی، ابوالحسین خیاط
[۵] مهدی لدین ‌الله، احمد بن یحیی، طبقات المعتزله، ص۸۵.
و عبیدالله بن محمد یزیدی از شاگردان وی بوده و از او روایت کرده‌اند.


گفته شده که ثقفی فردی سخنور، بلیغ و در میان اصحابش جایگاهی خاص داشت و در ورع و زهد و پاکدامنی زبانزد بود.
[۷] ابن ندیم، محمد بن اسحاق، الفهرست، ص۲۰۸.
چنان که هدیه هیچ ثروتمند و پادشاهی را به جهت مشکوک بودن قبول نمی‌کرد، ولی هدیه‌ اندکِ دوستان و نزدیکان را به راحتی می‌پذیرفت.
[۸] مهدی لدین ‌الله، احمد بن یحیی، طبقات المعتزله، ص۷۶-۷۷.
گفته شده که فرقه جعفریه به وی منسوب است.


ثقفی به سال ۲۳۴ق در بغداد درگذشت.


ثقفی دارای آثار و تالیفات بسیاری در موضوعات مختلف بوده که عبارت‌اند از:
• کتاب الاشربه؛ • السنن و الاحکام؛ • الاجتهاد؛ • الحکایة و المحکی؛ • المعارف (ردّیه‌ای بر جاحظ)؛ • تنزیه الانبیاء؛ • الحجة علی اهل البدع؛ • الناسخ و المنسوخ؛ • الطهارة الاثار (کتاب بزرگی بوده)؛ • معانی الاخبار و شرحها؛ • کتاب الدار؛ • کتاب علی اصحاب اللطف؛ • الامر بالمعروف و النهی عن المنکر؛ • المسائل و الجوابات؛ • الخراج؛ • نقض کتاب ابن شبیب فی الارجاء؛ • الیقین در ردّ برغوث در باب خلق قرآن؛ • الاجماع ما هو التوحید علی اصناف المشبهة و الجهمیة و الرافضه و کتاب علی اصحاب القیاس و الرای.
[۱۲] ابن ندیم، محمد بن اسحاق، الفهرست، ص۲۰۸.
(دیگر منابع:
[۱۹] دهخدا، علی‌اکبر، لغت نامه، ج۶، ص۶۸۲۹.
)


۱. خطیب بغدادی، احمد بن علی، تاریخ بغداد، ج۸، ص۲۶۶.    
۲. زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۲، ص۱۲۶.    
۳. ابن ندیم، محمد بن اسحاق، الفهرست، ص۲۰۸.
۴. خطیب بغدادی، احمد بن علی، تاریخ بغداد، ج۷، ص۱۷۲.    
۵. مهدی لدین ‌الله، احمد بن یحیی، طبقات المعتزله، ص۸۵.
۶. ذهبی، محمد بن احمد، میزان الاعتدال، ج۱، ص۴۱۴.    
۷. ابن ندیم، محمد بن اسحاق، الفهرست، ص۲۰۸.
۸. مهدی لدین ‌الله، احمد بن یحیی، طبقات المعتزله، ص۷۶-۷۷.
۹. سمعانی، عبدالکریم بن محمد، الانساب، ج۳، ص۲۹۰.    
۱۰. ابن اثیر، علی بن محمد، الکامل فی التاریخ، ج۷، ص۴۴.    
۱۱. زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۲، ص۱۲۶.    
۱۲. ابن ندیم، محمد بن اسحاق، الفهرست، ص۲۰۸.
۱۳. ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی، لسان المیزان، ج۲، ص۱۲۱.    
۱۴. ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۱۷، ص۱۱۶.    
۱۵. ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۰، ص۵۴۹.    
۱۶. کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۳، ص۱۴۳.    
۱۷. امین، سید محسن، اعیان الشیعه، ج۴، ص۱۳۸.    
۱۸. نمازی شاهرودی، علی، مستدرکات علم رجال الحدیث، ج۲، ص۱۸۳.    
۱۹. دهخدا، علی‌اکبر، لغت نامه، ج۶، ص۶۸۲۹.



• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، برگرفته از مقاله «جعفر ثقفی»، ج۱، ص۲۲۵.






جعبه ابزار