جرول بن اوس حطیئه (مقاله‌دوم)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
جرول بن اوس حُطیئه (م
۵۹ق)، از
شاعران بزرگ، برجسته و فصیح
دوره جاهلیت و
قرن اول هجری قمری بود که به
فنون شعری تسلط کامل داشت.
از خصوصیات حطیئه، گفتن
هجو در بیشتر سروده‌هایش بود و کمتر کسی از آسیب زبان او سالم می‌ماند تا جایی که خود، پدر و مادرش را نیز هجو می‌کرد.
ابومُلَیکه جرول بن اوس بن مالک بن جؤیّة بن مخزوم حطیئه عبسی نجدی، از قبیله بنی قطیعة بن عبس بود و او را به سبب کوتاهی قد «حطیئه» لقب دادند. وی دوره جاهلیت و
اسلام را درک کرد
و بیشتر عمرش را در جاهلیت گذارند.
از
شاعران بزرگ، برجسته و فصیح بود و به
فنون شعری تسلط کامل داشت.
اشعاری قوی داشت و اکثر اشعارش در مورد بنی قریع بود.
بعد از
وفات پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم)
و به نقلی در زمان
پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) اسلام آورد، سپس
مرتد شد و دوباره به اسلام روی آورد.
ایشان از راویان زهیر و آل زهیر بود
و هدبه نیز از او روایت نموده است.
از خصوصیات حطیئه، گفتن هجو در بیشتر سروده‌هایش بود و کمتر کسی از آسیب زبان او سالم می‌ماند تا جایی که خود، پدر و مادرش را نیز هجو می‌کرد.
از جمله کسانی که مورد هجو او واقع شد،
زبرقان بن بدر بود که از دست او نزد
عمر شکایت برد. عمر او را در چاهی زندانی نمود و پس از مدتی آزاد کرد و خواست که از کارش دست بردارد.
در برخی از سفرها بزرگان را نیز مدح می‌نمود.
برخی اسلام وی را ظاهری و ضعیف و او را فردی پست و فرومایه،
شرور،
کم خیر، زشت روی،
حریص
و از جمله چهار تن از بخیلان عرب معرفی کرده‌اند.
از دیگران بسیار درخواست کمک می‌کرد و هنگامی که به
مدینه رفت،
قریش برای مصون ماندن از شر او هدایایی به او دادند.
دیوان
شعر اثر ابوملیکه است.
ابوملیکه چون عقیده داشت که انسان کریم نباید در بستر بمیرد، در هنگام مرگ از اطرافیان خواست او را بر ماده الاغی سوار کنند و در همان حالت
در سال ۵۹ق
و در ایام حکومت
معاویه درگذشت.
در زمان فوت وی اختلاف است. فوت او را در سال‌های ۱۸،
حدود ۳۰
و ۴۵ق نیز آورده‌اند.
(دیگر منابع:
)
• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، برگرفته از مقاله «جرول حُطیئه»، ج۱، ص۲۲۱-۲۲۲.
