جحر (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
جَحر (بر وزن عقل) یکی از مفردات
نهج البلاغه، به معنای
غار عمیق و (بر وزن قفل) به معنای لانه و سوراخی است که حشرات و درندگان برای خود می‌سازند و
حضرت علی (علیه‌السلام) در خصوص ویژگی لانه
مورچه و سرزنش و
توبیخ یاران خویش از این واژه استفاده نموده است.
جَحر (بر وزن عقل) به معنای غار عمیق و (بر وزن قفل) به معنای لانه و سوراخی است که حشرات و درندگان برای خود می‌سازند، آمده است.
واژه «انجحار» نیز به معنای رفتن در سوراخ آمده است.
امام (صلوات‌الله‌علیه) در رابطه با مورچه فرموده است: «انظروا الی النّملة ... کیف دبّت علی ارضها و صبّت علی رزقها تنقل الحبّة الی جحرها...»
منظور از «جحر» لانه مورچه است.
امام (علیه‌السلام) در توبیخ یاران خود فرموده است: «کلّما اطلّ علیکم منسر من مناسر اهل الشام اغلق کلّ رجل منکم بابه و انجحر انجمار الضبّة فی جحرها و الضبع فی وجارها؛
هر وقت پیشقراولی از پیشقراولان اهل
شام بر شما روی آورد و هر یک از شما در خانه‌اش را بسته و به لانه خویش می‌خزد مانند خزیدن
سوسمار به لانه‌اش و
کفتار به کنامش.»
این واژه سه بار در «نهج البلاغه» آمده است.
قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «جحر»، ص۲۰۳-۲۰۲.
