• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

ثُبوت (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





ثُبوت (به ضم ثاء و با) یکی از مفردات نهج البلاغه، به معنای استقرار و دوام است.
حضرت علی (علیه‌السلام) در مورد خودش و عبرت از گذشته‌ها، از این واژه استفاده نموده است.



ثُبوت به معنای استقرار و دوام آمده است. چنان‌که در قرآن کریم آمده است: (فَتَزِلَّ قَدَمٌ بَعْدَ ثُبُوتِها).


برخی از مواردی که در «نهج‌البلاغه» به کار رفته است، به شرح ذیل می‌باشد:

۲.۱ - تثبت - نامه ۴۵ (درباره خودشان)

امام (صلوات‌الله‌علیه) درباره خودش فرموده است: «وَ إِنَّمَا هِيَ نَفْسِي أَروضُهَا بِالتَّقْوَى لِتَأْتِيَ آمِنَةً يَوْمَ الْخَوْفِ الاَْكْبَرِ، وَ تَثْبُتَ عَلَى جَوَانِبِ الْمَزْلَقِ.»
(من نفس سركش را با تقوا تمرين مى‌دهم و رام مى‌سازم، تا در آن روز بزرگ و خوفناک با ايمنى وارد صحنه قیامت شود و در آن‌جا كه همه مى‌لغزند او ثابت و بى تزلزل بماند.)
واژه «اروضها» به معنای ذلیل می‌کنم او را، است. واژه «مزلق» به معنای لغزشگاه، است.

۲.۲ - تستثبتون - خطبه ۲۲۰ (درباره عبرت)

«اثبات و تثبیت» متعدی بوده و از همان معنی «استثبات» به معنای طلب استقرار و دوام، است. چنان‌که امام (علیه‌السلام) درباره عبرت فرموده‌اند: «ذَهَبوا فِي الاَْرْضِ ضُلاَّلاً، وَ ذَهَبْتُمْ فِي أَعْقَابِهِمْ جُهَّالاً، تَطَأُونَ فِي هَامِهِمْ، وَ تَسْتَنْبِتونَ فِي أَجْسَادِهِمْ»؛
«آن‌ها در زمین رفته و گم شدند شما در پی آن‌ها نادان رفتید، سرهای آن‌ها را زیر پا می‌گذارید و روی سرهایشان راه می‌روید و در روی اجسادشان می‌خواهید ستون‌ها و امثال آن بر پا دارید.»
در نسخه صبحی صالح، «تستنبتون» از نبات آمده است.


این واژه ۲۶ ‌بار در «نهج البلاغه» آمده است.


۱. قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ص۱۸۲-۱۸۱.    
۲. طریحی، فخر‌الدین، مجمع البحرین ت-الحسینی، ج۲، ص۱۹۶.    
۳. نحل/سوره۱۶، آیه۹۴.    
۴. سید رضی، محمد، نهج البلاغه ت الحسون، ص۶۷۸، نامه ۴۵.    
۵. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعة الإستقامة، ج۳، ص۸۰، نامه ۴۵.    
۶. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۴۱۷، نامه ۴۵.    
۷. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۶۵۳، نامه ۴۴.    
۸. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۱۶۷.    
۹. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۱۸۱.    
۱۰. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۱۰، ص۲۳۳.    
۱۱. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۲۰، ص۹۵.    
۱۲. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۱۶، ص۲۰۹.    
۱۳. سید رضی، محمد، نهج البلاغه ت الحسون، ص۵۳۶، خطبه ۲۲۰.    
۱۴. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعة الإستقامة، ج۲، ص۲۳۱، خطبه ۲۱۶.    
۱۵. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۳۳۸، خطبه۲۲۱.    
۱۶. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۵۲۹، خطبه ۲۲۱.    
۱۷. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۱۰۸.    
۱۸. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۱۰۸.    
۱۹. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۸، ص۳۱۳.    
۲۰. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۱۴، ص۲۱۶.    
۲۱. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۱۱، ص۱۴۸.    
۲۲. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۳۳۸، خطبه۲۲۱.    
۲۳. سید رضی، محمد، نهج البلاغه ت الحسون، ص۴۹۹، خطبه ۱۹۸.    
۲۴. سید رضی، محمد، نهج البلاغه ت الحسون، ص۱۸۹، خطبه ۹۰.    
۲۵. سید رضی، محمد، نهج البلاغه ت الحسون، ص۵۳۶، خطبه ۱.    
۲۶. سید رضی، محمد، نهج البلاغه ت الحسون، ص۵۳۶، خطبه ۲۱۹.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «ثبت»، ص۱۸۲-۱۸۱.    






جعبه ابزار