ثُباتٍ (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
ثُبٰاتٍ:
(فَانفِرُواْ ثُبَاتٍ أَوِ انفِرُواْ جَمِيعًا) ثُبٰاتٍ: جمع
«ثبة» بر وزن «گنه» به معنى «دسته‌هاى پراكنده» است.
و در اصل از ماده
«ثبى» به معنى «جمع» گرفته شده است.
این آیه خطاب به عموم
مسلمانان كرده و دو دستور مهم، براى حفظ موجوديت اجتماعشان به آنها مى‌دهد:
• با كمال دقت مراقب دشمن باشيد مبادا غافلگير شويد و از ناحيۀ آنها خطرى به شما برسد
• براى مقابلۀ با دشمن از روش‌ها و تاكتيک‌هاى مختلف استفاده كنيد.
به موردی از کاربرد
ثُبٰاتٍ در
قرآن، اشاره می‌شود:
(يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ خُذُواْ حِذْرَكُمْ فَانفِرُواْ ثُبَاتٍ أَوِ انفِرُواْ جَمِيعًا) (ای کسانی که
ایمان آورده‌اید! آمادگی خود را در برابر
دشمن حفظ کنید؛ و در گروه‌های متعدّد، یا به صورت یک گروه، طبق شرایط موجود، به سوی دشمن حرکت نمایید.)
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید: كلمه (ثبات) جمع كلمه (ثبه) است و ثبه به معناى جماعت‌هاى متفرق است، پس ثبات به معناى جماعتى بعد از جماعت است، به طورى كه جماعت دوم با جماعت اول فاصله داشته باشد، و جماعت سوم از دوم جدا باشد، مؤيد اين معنا آن است كه اين كلمه در مقابل كلمه جميع قرار گرفته است.
در آيه مورد بحث، قرآن خطاب به عموم مسلمانان كرده و دو دستور مهم، براى حفظ موجوديت اجتماعشان به آنها مى‌دهد.
نخست مى‌گويد: «اى كسانى كه ايمان آورده‌ايد با كمال دقت مراقب دشمن باشيد مبادا غافلگير شويد و از ناحيۀ آنها خطرى به شما برسد»
(يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ خُذُواْ حِذْرَكُمْ)سپس دستور مى‌دهد كه براى مقابلۀ با دشمن از روش‌ها و تاكتيک‌هاى مختلف استفاده كنيد و «در دسته‌هاى متعدد، يا به صورت اجتماع، براى دفع دشمن حركت كنيد»
(فَانفِرُواْ ثُبَاتٍ أَوِ انفِرُواْ جَمِيعًا)آن‌جا كه لازم است در دسته‌هاى مختلف و پراكنده حركت كنيد از اين طريق وارد شويد و آن‌جا كه ايجاب مى‌كند همگى به صورت يک ارتش به هم پيوسته به ميدان دشمن بشتابيد، اجتماع را فراموش نكنيد.
•
شریعتمداری، جعفر، شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «ثُبٰاتٍ»، ص۳۰۵.
