ثَقَل (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
ثَقَل (بر وزن شرف) یکی از مفردات
نهج البلاغه، به معنای شی‌ء وزین و پر قیمت است.
حضرت علی (علیه‌السلام) در خصوص تبیین
حدیث ثقلین از این واژه استفاده نموده است.
ثَقَل (بر وزن شرف)
به معنای شی‌ء وزین و پر قیمت آمده است.
برخی از مواردی که در «نهج‌البلاغه» به کار رفته است، به شرح ذیل می‌باشد:
حدیث متواتر ثقلین که
رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلّم) در این خصوص فرموده است:
«انی تارک فیکم الثقلین کتاب الله و عترتی اهل بیتی»، امام (صلوات‌الله‌علیه) نیز در رابطه با این‌که به
ثقل اکبر (
قرآن) عمل کرده و
ثقل اصغر (
اهل بیت خویش) را در میان
امت گذاشته است، می‌فرماید:
«اَلَمْ اَعْمَلْ فِیکُمْ بِالثَّقَلِ الاَْکْبَرِ! وَاَتْرُکْ فِیکُمُ الثَّقَلَ الاَْصْغَرَ! وَرَکَزْتُ فِیکُمْ رَایَةَ الاِْیمَانِ»؛
«مگر من در بين شما به «
ثقل اكبر» (قرآن) عمل نكردم؟ و «
ثقل اصغر» (عترت پيغمبر) را در بين شما باقى نگذاردم؟ مگر پرچم
ایمان را در بين شما نصب نكردم؟»
واژه «
استثقال» به معنای
ثقیل بودن و چیزی را
ثقیل یافتن است. چنان‌که در خطبه ۲۱۶،آمده است:
«وَ لاَ تَظُنُّوا بِی اسْتِثْقالاً فِی حَقٍّ»؛
«هرگز گمان مبريد در مورد حقّى كه به من پيشنهاد كرده‌ايد، كُندى ورزم».
واژه «
ثقیل» به معنای گران و سنگین است؛ چنان‌که آن حضرت (علیه‌السلام) در این خصوص می‌فرماید:
«اِنَّ الْحَقَّ ثَقیلٌ مَریءٌ، وَاِنَّ الْباطِلَ خَفِیفٌ وَبِیءٌ»؛
«
حق گران است ولی گوارا و محمود العاقبة،
باطل سبک است ولی وخیم و بد عاقبت.»
واژه «ارض وبیئة» به معنای زمین کثیر الوبا آمده است.
قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «ثقل»، ص۱۸۷.
