ثلاث رسائل (للفاضل)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کتاب « ثلاث رسائل» اثر
آیت الله فاضل لنکرانی ، كه شامل سه رساله و مقاله فقهى است كه بر اساس نظريات خاصى كه نويسنده در اين موضوع داشته، به تفصيل در تحقيق آنها كوشيده و مبانى و مستندات فقهى را بررسى كرده است و به
زبان عربی منتشر شده است.
مرجع عاليقدر حضرت آيت الله العظمى حاج
شیخ محمد فاضل لنکرانی در سال ۱۳۱۰ ديده به جهان گشود. از آنجا كه عشق، راهنماى استاد، و شور و علاقه، چراغ راهش بود، تحصيلات دينى او با سرعتى بسيار پيش مى‌رفت، به طورى كه دوره‌هاى ادبيات و سطوح را كه معمولا طلّاب ديگر در مدت ۸ يا ۹ سال به پايان مى‌بردند، وى تنها در مدت ۶ سال سپرى كرد، از اين رو هنگامى كه درست ۱۹ سال از سنين عمر را پشت سر نهاده بود، وارد آخرين مرحله تحصيلات حوزه يعنى
درس خارج گرديد.
در سال‌هاى جوانى حدود ۱۱ سال در درس مرحوم
آیت الله بروجردی و حدود ۹ سال نيز مجموعاً در درس‌هاى
فقه و اصول
امام خمینی ( قدس سره) شركت داشت . ایشان در كنار درس‌هاى فقه و
اصول ، چند سال از عمر پرثمرش را نيز در درس‌هاى
فلسفه و
حکمت گذرانيد. در اين رشته استاد او، بزرگ مرد تفسير، استاد كم نظير، مرحوم
علامه طباطبایی بود كه وى در محضر پربارش طىّ سال ها، قسمتى از مباحث
منظومه سبزواری و سپس كتاب
اسفار ملا صدرای شیرازی را تعليم گرفت. البته در كنار همه اينها در مباحث ديگرى چون بحث‌هاى مسائل عقيدتى و نيز مباحثى در درس
اخلاق شركت مى‌كرد و از استادان ديگرى هم به طور پراكنده بهره گيرى و كسب فيض مى‌نمود. ایشان در سن سی سالگی به درجه اجتهاد رسیدند . نکته‌ای دیگر که در زندگی استاد جلب توجه می‌کند، این است که از نخستین سال‌های جوانی، همواره تحصیل و تدریس به موازات یکدیگر در زندگی اش جریان داشته است، در آن سال‌های ۱۵- ۱۶ سالگی عده شاگردانش غالبا به ۷۰- ۸۰ نفر می‌رسید و هنگامی که به ۱۹ سالگی رسید، دیگر جلسات درسش آن قدر گسترش یافته بود که بیشتر اوقات صدها نفر در محضر درس وی حاضر می‌شدند، تا جایی که وقتی به تدریس
کفایة الاصول (آخرین کتاب سطح عالی و دشوارترین کتاب آن دوره) می‌پرداخت قریب ۶۰۰- ۷۰۰ نفر پای درسش می‌نشستند . حضرت آيةالله العظمي فاضل، روز شنبه ۲۶ خرداد ماه ۱۳۸۶ در سن ۷۶ سالگي دعوت حق را لبيك گفت. خداوند او را با اولياء الله محشور كند انشاء الله .
روش‌مندى در طرح موضوعات خاص، كنكاش در آراى فقيهان و نقد اين نظريه‌ها و بررسى دقيق ادله و مدارك فقهى از خصوصيات روش فقهى آيت الله فاضل لنكرانى در اين رساله‌هاى تحقيقى است. او توجه ويژه‌اى به تفسير آيات
قرآن و تبيين دلالت‌ها و معانى مفاهيم قرآن كريم دارد و در اين رساله‌ها اين نكته را مبرهن ساخته كه حقايق و فروعات و مسايل شريعت مقدسه را با تحقيق و تأمل لازم- در بسيارى از موارد- مى‌توان از آيات
استخراج و استنباط كرد.
رساله اول كه رساله قاعده نفى حرج است، به ذكر مدارك و مصاديق اين قاعده و تفاوت آن با قاعده لا ضرر پرداخته و به مناسبت استناد به آيه ۱۲۸ بقره
در باره امامت اهل بيت و مفهوم ظلم و ذريه بحث كرده است. و درسال ۱۴۰۷ ق در ماه رمضان براى عده‌اى از طلاب طرح شده و از
زبان فارسی به
عربی ترجمه گرديده است.
تنظيم و تدوين اين رساله توسط جناب آقايان
مرتضی واعظی و
اکبر خادمی اصفهانی صورت يافته است .
در رساله دوم اين مسئله تحقيق شده كه آيا
طلوع فجر در ليالى مقمره با ديگر شب‌هاى سال متفاوت است يا از لحاظ
حکم شرعی مشترك است؟ اين رساله توسط جناب آقاى
اكبر خادمى اصفهانى جمع‌آورى و تنظيم شده و حاصل تقريراتى است كه از جلسات درس نگارش يافته است.
در رساله سوم در باره عده زنى كه رحم او را با وسايل جراحى خارج كرده‌اند بحث نموده و آن را با عده زنى كه
حائض نمى‌شود هم سطح دانسته است. به قلم خود آيت الله فاضل لنكرانى و در ذيل يكى از مباحث كتاب
طلاق نگارش يافته كه به دليل نو بودن بحث و ابتلاى اجتماعى به آن به طور مستقل در اين مجموعه منتشر شده است.
نرم افزار جامع فقه أهل البيت عليهم السلام، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی
