• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

ثَرا (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



دیگر کاربردها: ثرا (ابهام‌زدایی).


ثَرَا (به فتح ثاء) یکی از مفردات نهج البلاغه به معنای کثرت و نمو است.
حضرت علی (علیه‌السلام) در خصوص متاع دنیا و نوع نگاه افراد مؤمن به دنیا و ... از این واژه استفاده نموده است.



ثَرَا (به فتح ثاء) به معنای کثرت و نمو، آمده است. چنان‌که گفته می‌شود: «ثری القوم و المال ثرا: کثر و نما».
واژه «ثروه» را در نهایه «العدد الکثیر» و در اقرب الموارد «العدد الکثیر من الناس» گفته است که عبارت نهایه عدد کثیر از مال را نیز شامل می‌شود.


برخی از مواردی که در «نهج‌البلاغه» به کار رفته است، به شرح ذیل می‌باشد:

۲.۱ - ثَرْوَتِها - حکمت ۳۵۷ (متاع دنیا)

امام (صلوات‌الله‌علیه) در حکمت ۳۵۷ می‌فرماید: «مَتَاعُ الدُّنْيَا حُطَامٌ ... وَ بُلْغَتُها أَزْكَى مِنَ ثَرْوَتِها»؛
«متاع دنیا علف خشک شکسته است ... کفایتش از کثرتش پاکتر است.»

۲.۲ - أَثْرى - حکمت ۳۵۷ (نگاه مومن به دنیا)

در ادامه حکمت ۳۵۷ حضرت (علیه‌السلام) همچنین فرموده‌اند: «وَ إِنَّمَا يَنْظُرُ الْمؤْمِنُ إِلَى الدُّنْيَا بَعَيْنِ الاْعْتِبَارِ ... إِنْ قِيلَ أَثْرى قِيلَ أَكْدَى! وَ إِنْ فُرِحَ لَهُ بِالْبَقَاءِ حُزِنَ لَهُ بِالْفَنَاءِ»؛
«مومن به دنیا با چشم عبرت می‌نگرد ... اگر گفته شود غنی و ثروتمند شد بعد گفته می‌شود فقیر گردید؛ و اگر شادمان شود با ماندن، محزون گردد با فانی شدن.»«اثری» یعنی دارای عدد کثیر از مال شد.

۲.۳ - مَثْراةٌ - خطبه ۱۰۹ (درباره صله رحم)

امام (علیه‌السلام) همچنین در بیانی دیگر می‌فرماید: «وَصِلَةُ الرَّحِمِ فَإِنَّهَا مَثْراةٌ فِي الْمَالِ وَ مَنْسَأَةٌ في الاَْجَلِ»؛
«صله رحم مال را زیاد کننده و اجل را تاخیر‌ اندازنده است.»واژه «مثراة» به معنی زیاد کننده است.


این واژه چهار ‌بار در «نهج البلاغه» آمده است.


۱. قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۱، ص۱۸۴.    
۲. طریحی، فخر‌الدین، مجمع البحرین ت-الحسینی، ج۱، ص۷۳.    
۳. مجلسی، محدباقر، بحار الأنوار (ط دارالاحیاء التراث)، ج۷۱، ص۱۳۵.    
۴. ابن أثیر، مجدالدین، النهایه فی غریب الحدیث والاثر، ج۱، ۲۱۰.    
۵. شرتونی، سعید، اقرب الموارد، ج۱، ص۳۴۴.    
۶. سید رضی، محمد، نهج البلاغه ت الحسون، ص۸۶۴، حکمت ۳۵۷.    
۷. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعة الإستقامة، ج۳، ص۲۳۹، حکمت ۳۶۷.    
۸. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۵۳۹، حکمت ۳۶۷.    
۹. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۸۲۷.    
۱۰. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۷۱۳.    
۱۱. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۷۱۴.    
۱۲. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۱۵، ص۵۳.    
۱۳. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۲۱، ص۴۵۰.    
۱۴. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۱۹، ص۲۸۴.    
۱۵. سید رضی، محمد، نهج البلاغة ت الحسون، ص۸۶۶، حکمت ۳۵۷.    
۱۶. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الإستقامة، ج۱، ص۵۳۹، حکمت ۳۶۷.    
۱۷. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۵۳۹، حکمت۳۶۷.    
۱۸. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۸۲۷.    
۱۹. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۷۱۴.    
۲۰. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۷۱۵.    
۲۱. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۱۵، ص۶۱.    
۲۲. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۲۱، ص۴۵۰.    
۲۳. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۱۹، ص۲۸۶.    
۲۴. سید رضی، محمد، نهج البلاغه ت الحسون، ص۲۵۱، خطبه ۱۰۹.    
۲۵. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعة الإستقامة، ج۱، ص۲۱۵، خطبه ۱۰۸.    
۲۶. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۱۶۳، خطبه ۱۱۰.    
۲۷. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۲۴۱.    
۲۸. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۱۲۷.    
۲۹. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۱۳۹.    
۳۰. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۴، ص۶۲۵.    
۳۱. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۷، ص۴۳۵.    
۳۲. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۷، ص۲۲۳.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «ثرا»، ص۱۸۴.    






جعبه ابزار