• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

ثابت بن ابراهیم حرانی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف






ثابت بن ابراهیم حرّانی (۲۸۳-۳۶۵ق) پزشک نامی بغداد که در قرن چهارم هجری قمری در دربار عضدالدوله دیلمی مشغول طبابت بود. وی در حکمت، فلسفه و ریاضیات نیز تبحر داشت.



ابوالحسن ثابت بن ابراهیم بن‌هارون حرّانی به سال ۲۸۳ هجری در رقّه از شهرهای توابع سوریه در ساحل فرات به دنیا آمد؛ ولی دوران رشد و کودکی و تحصیلات علمی خویش را در بغداد گذراند.


ابوالحسن پزشکی ماهر و متخصص و در تشخیص و درمان بیماری‌ها بسیار موفق بود و از پزشکان نامی بغداد به شمار می‌رفت
ثابت حرّانی به همراه سنان بن ثابت در دربار عضدالدوله دیلمی مشغول طبابت بود و مقرری دریافت می‌کرد. حرانی افزون بر مهارت در پزشکی، در حکمت و فلسفه و ریاضیات نیز تبحر داشت.
[۶] بیهقی، علی بن زید، تاریخ حکماء الاسلام، ص۹۰.

گویند ثابت بن ابراهیم در آموختن دانسته‌های خویش به دیگران بسیار بخیل بود و چیزی از معلومات خویش را به دیگری انتقال نمی‌داد.


آثار علمی ثابت حرّانی:
ترجمة کتاب فی القوباء،
کتابی در موضوع بیماری‌های لثه و دندان فیلفریوس،
اصلاح مقاله‌هایی از کتاب یحیی بن سرافیون و پاسخ مجموعه پرسش‌هایی است که از او پرسیده بودند.


ثابت بن ابراهیم سرانجام در ذی القعده سال ۳۶۵ در بغداد از دنیا رفت. در سال در گذشت او‌ اندکی اختلاف است. (دیگر منابع:
[۱۱] ابن عربی، یوحنا، تاریخ مختصرالدول، ص۱۷۳.
).


۱. ابن ابی اصیبعة، احمد بن قاسم، عیون الانباء، ص۳۱۱.    
۲. زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۲، ص۹۷.    
۳. ابن ندیم، محمد بن اسحاق، الفهرست، ص۳۶۴.    
۴. ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۲۶، ۲۵۷.    
۵. ابی اصیبعة، احمد بن قاسم، عیون الانباء، ص۳۰۸.    
۶. بیهقی، علی بن زید، تاریخ حکماء الاسلام، ص۹۰.
۷. ابن ندیم، محمد بن اسحاق، الفهرست، ص۳۳۴.    
۸. ابن ابی اصیبعة، احمد بن قاسم، عیون الانباء، ص۳۱۱.    
۹. قفطی، علی بن یوسف، تاریخ الحکما، ص۹۲.    
۱۰. کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۳، ص۹۹.    
۱۱. ابن عربی، یوحنا، تاریخ مختصرالدول، ص۱۷۳.
۱۲. صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۱۰، ص۲۸۷.    



• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، برگرفته از مقاله «ثابت حرانی»، ج۲، ص۱۵۱.






جعبه ابزار