تَسیرُ (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
تَسیرُ:(وَ تَسِيرُ الْجِبالُ سَيْراً) «تَسیرُ» از مادّه
سَيْر (به فتح سین و سکون یاء) به معنای راه رفتن است.
آیه مورد بحث به بعضى از ويژگی‌هاى روز
قیامت مى‌پردازد و مى‌گويد: روزى كه كوه‌ها به
حرکت در مى‌آيد.
آرى در آن روز كوه‌ها از جا كنده مى‌شوند و به حركت در مى‌آيند و به
شهادت آيات ديگر
قرآن متلاشى مى‌گردند و همچون (
پشم رنگين زده شده) مى‌شوند.
و به جاى آن زمينى صاف و هموار و بى‌آب و گياه آشكار مى‌گردد.
اين‌ها همه اشاره به آن است كه اين
دنیا و تمام پناه گاه‌هاى آن در هم كوبيده مى‌شود، جهانى نو، با نظاماتى نوين جاى آن را مى‌گيرد و انسان در برابر نتايج اعمال خويش قرار خواهد گرفت.
به موردی از کاربرد «
تَسیرُ» در
قرآن، اشاره می‌شود:
(وَ تَسِيرُ الْجِبالُ سَيْراً) «و كوه‌ها از جا كنده و متحرک مى‌شوند!.»
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرمایند:
(يَوْمَ تَمورُ السَّماءُ مَوْراً وَ تَسيرُ الْجِبالُ سَيْراً) کلمه يوم
ظرف است براى جمله
(إِنَّ عَذابَ رَبِّكَ لَواقِعٌ) ، مى‌فرمايد
عذاب مذكور در چنين روزى و در چنين ظرفى محقق مى‌شود. و كلمه مور - به طورى كه در
مجمع البیان آمده - به معناى تردد و آمد و رفت چيزى چون دود است، هم چنان كه دود در فضا مى‌پيچد و آمد و شد مى‌كند تا از بين برود.
راغب هم قريب به اين معنى را بيان كرده و گفته: به معناى جريان سريع است.
به هر حال در اين آيه شريفه، اشاره‌اى است به درهم پيچيده شدن عالم آسمان‌ها كه در آيه شريفه
(إِذَا السَّماءُ انْفَطَرَتْ وَ إِذا الْكَواكِبُ انْتَثَرَتْ) و آيه شريفه
(يَوْمَ نَطْوي السَّماءَ كَطَيِّ السِّجِلِّ لِلْكُتُبِ) و آيه
(وَ السَّماواتُ مَطْوِيّاتٌ بِيَمينِهِ) نيز آمده.
هم چنان كه جمله
(وَ تَسيرُ الْجِبالُ سَيْراً) اشاره است به آن
زلزله عظيمى كه قبل از قيام
قیامت در
زمین رخ مى‌دهد، و
قرآن کریم در چند جا از آن ياد كرده، مانند آيه شريفه
(إِذا رُجَّتِ الْأَرْضُ رَجًّا وَ بُسَّتِ الْجِبالُ بَسًّا فَكانَتْ هَباءً مُنْبَثًّا) و آيه
(وَ سُيِّرَتِ الْجِبالُ فَكانَتْ سَراباً).
•
شریعتمداری، جعفر، شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «تسیر»، ج۲، ص ۴۵۰.
