• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

تَذَبْذُب (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


منبع: تَذَبْذُب (مفردات‌نهج‌البلاغه)
مقالات مرتبط: ذبذب (مفردات‌قرآن)، مُذَبْذَبین (لغات‌قرآن).


تَذَبْذُب (به فتح تاء و ذال اول و سکون باء و ضم ذال دوم) از واژگان نهج البلاغه به معنای حرکت کردن است.
از مشتقات این ماده در نهج البلاغه مُذَبْذِب (به ضم میم و فتح ذال اول و سکون باء و کسر ذال دوم) به معنای متحرک است.
از اين ماده فقط يک مورد در نهج البلاغه آمده است.


تَذَبْذُب
[۱] قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۱، ص۴۱۰.    
[۲] طریحی، فخر‌الدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۲، ص۵۸.    
به معنای حركت كردن است.
«تَذَبْذَبَ‌ الشیءُ: تحرَّك.»
[۳] شرتونی، سعید، اقرب الموارد فی فصح العربیه و الشوارد، ج۲، ص۲۹۱.    

مُذَبْذِب به معنای متحرک است.


موردی که در نهج‌البلاغه استفاده شده به شرح ذیل می‌باشد.

۲.۱ - مُذَبْذِب - نامه ۴۴ (به زياد بن ابيه)

امام علی (صلوات‌الله‌علیه) در نامه‌اى به زیاد بن ابیه نوشت:
«وَ النَّوْطِ الْمُذَبْذَبِ.»
[۴] سید رضی، محمد، نهج البلاغه ت الحسون، ص۶۷۴، نامه۴۴.    
[۵] عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ج۳، ص۷۷، نامه۴۴.    
[۶] صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۴۱۶، نامه۴۴.    

(ظرفى است كه به بار مركبى بياويزند كه با حركت مركب همواره در تزلزل و اضطراب است.)
[۷] مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۶۵۱، نامه۴۴.    
[۸] بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۱۵۹.    

(شرح‌های نامه:
[۹] بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۱۵۹.    
[۱۰] مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۱۰، ص۱۶۵.    
[۱۱] هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغه، ج۲۰، ص۸۸.    
[۱۲] ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۶، ص۱۷۷.    
)
نوط مذبذب چيزى است نظير كاسه و كوزه كه به جهاز شتر مى‌بندند و با حركت آن حركت و رفت و آمد مى‌كند، مشروح اين جريان در «دفع» گذشت؛
(ببینید: دفع (مفردات‌نهج‌البلاغه))
كه حضرت به زياد نوشت با ادعاى ابوسفیان نسب ثابت نمى‌شود.


از اين ماده فقط يک مورد در كلام آن حضرت آمده است.
[۱۳] سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۶۷۴، نامه۴۴.    


۱. ↑ قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۱، ص۴۱۰.    
۲. ↑ طریحی، فخر‌الدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۲، ص۵۸.    
۳. ↑ شرتونی، سعید، اقرب الموارد فی فصح العربیه و الشوارد، ج۲، ص۲۹۱.    
۴. ↑ سید رضی، محمد، نهج البلاغه ت الحسون، ص۶۷۴، نامه۴۴.    
۵. ↑ عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ج۳، ص۷۷، نامه۴۴.    
۶. ↑ صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۴۱۶، نامه۴۴.    
۷. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۶۵۱، نامه۴۴.    
۸. ↑ بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۱۵۹.    
۹. ↑ بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۱۵۹.    
۱۰. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۱۰، ص۱۶۵.    
۱۱. ↑ هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغه، ج۲۰، ص۸۸.    
۱۲. ↑ ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۶، ص۱۷۷.    
۱۳. ↑ سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۶۷۴، نامه۴۴.    


• قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «ذبذب»، ج۱، ص۴۱۰.    


رده‌های این صفحه : مفردات نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان نامه 44 نهج البلاغه
جعبه ابزار