تَبَیَّنَت (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
تَبَیَّنَت: (فَلَمَّا خَرَّ تَبَیَّنَتِ الْجِنُّ)«تَبَیَّنَت» از مادّه
«تبیّن» معمولًا به معنای آشکار شدن است
(
فعل لازم) و گاهی نیز به معنای دانستن و آگاه شدن از چیزی آمده است (
فعل متعدی) و در سوره
«سبا» متناسب با معنای دوم است، یعنی تا آن زمان گروه
«جنّ» از مرگ
«سلیمان» آگاه نبودند، و فهمیدند اگر از
اسرار غیب آگاه بودند، در این مدت در زحمت و رنج کارهای سنگین، باقی نمی‌ماندند.
جمعی از مفسران، این جمله را به معنای اول گرفته‌اند و گفته‌اند: مفهوم آیه چنین است که بعد از افتادن
«سلیمان» وضع جنّیان برای انسان‌ها آشکار شد، که آنها از
اسرار غیب آگاه نیستند، و بی‌جهت عده‌ای چنین عقیده‌ای را درباره آنها داشتند.
(فَلَمَّا قَضَيْنَا عَلَيْهِ الْمَوْتَ مَا دَلَّهُمْ عَلَى مَوْتِهِ إِلَّا دَابَّةُ الْأَرْضِ تَأْكُلُ مِنسَأَتَهُ فَلَمَّا خَرَّ تَبَيَّنَتِ الْجِنُّ أَن لَّوْ كَانُوا يَعْلَمُونَ الْغَيْبَ مَا لَبِثُوا فِي الْعَذَابِ الْمُهِينِ) (با اين همه جلال و شكوه
سلیمان هنگامى كه
مرگ را بر او مقرّر داشتيم، آنها را از مرگ وى آگاه نساخت مگر جنبنده زمين [
موریانه] در حالى‌كه عصاى او را مى‌خورد تا شكست و پيكر سليمان فرو افتاد؛ هنگامى كه بر زمين افتاد جنّيان فهميدند كه اگر از
غيب آگاه بودند در عذاب خواركننده باقى نمى‌ماندند.)
(دیدگاه
شیخ طبرسی در
مجمع البیان:
)
•
مکارم شیرازی، ناصر، لغات در تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «تَبَیَّنَت»، ص۱۱۹.
