تَبَسَّمَ (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
تَبَسَّمَ:(فَتَبَسَّمَ ضاحِكًا مِّن قَوْلِها) «تَبَسَّمَ» از مادّه
بَسْط (به فتح باء و سکون سین) به معنای گشودن، وسعت دادن و گستردن است.
در اين‌كه چه چيز سبب خنده
سلیمان (علیه‌السلام) شد مفسران سخنان گوناگونى دارند.
ظاهر اين است كه نفس اين قضيه مطلب عجيبى بود كه مورچه‌اى همنوعان خود را از لشكر عظيم سليمان بر حذر دارد و آن‌ها را به عدم توجه نسبت دهد، اين امر عجيب سبب خنده سليمان شد.
به موردی از کاربرد «تَبَسَّمَ» در قرآن، اشاره می‌شود:
(فَتَبَسَّمَ ضاحِكًا مِّن قَوْلِها وَ قالَ رَبِّ أَوْزِعْني أَنْ أَشْكُرَ نِعْمَتَكَ الَّتي أَنْعَمْتَ عَلَيَّ وَ عَلَى وَالِدَيَّ وَ أَنْ أَعْمَلَ صالِحًا تَرْضاهُ وَ أَدْخِلْنِي بِرَحْمَتِكَ في عِبادِكَ الصّالِحينَ) «سليمان از سخن او تبسّمى كرد و خنديد و گفت: پروردگارا! شكر
نعمت‌هايت را كه بر من و
پدر و مادرم ارزانى داشته‌اى به من
الهام كن، و توفيق ده تا عمل صالحى كه موجب رضاى توست انجام دهم، و مرا به
رحمت خود در زمره بندگان صالحت وارد كن.»
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید: وقتى سليمان و لشكريانش به راه افتاده، بر فراز وادى
نمل شدند مورچه‌اى به ساير مورچگان خطاب كرد و گفت: اى مورچگان! به درون لانه‌هاى خود شويد تا سليمان و لشكريانش شما را
حطم نكنند، يعنى نشكنند، و به عبارت ديگر، لگد نكنند، در حالى كه توجه نداشته باشند. از همين جا معلوم مى‌شود كه راه‌پيمايى سليمان و لشكريانش روى
زمین بوده.
از گفتار او لب‌هاى سليمان به
خنده باز شد.
•
شریعتمداری، جعفر، شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «تبسم»، ص ۲۰۰.
