توصیف‌های اسرار الصلاة
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کتاب
اسرار الصلاة یکی از آثار گران‌قدر
شهید ثانی می‌باشد که در طی قرون متمادی مورد توجه ویژه
علما بوده است.
شهید ثانی در مقدمه رساله نام کتاب را چنین وصف کرده است: (… و هذه علی أسرارها القلبیّة، و سمّیتها ب التنبیهات العلیّه علی وظائف الصلاة القلبیّة. و رتّبتها ترتیب القادمة (: أی الألفیّة) علی مقدّمة و فصول ثلاثة و خاتمة).
ابن العودی یکی از شاگردان شهید ثانی در کتاب بغیة المرید فی الکشف عن أحوال الشهید، که قدیمی‌ترین رساله در شرح حال شهید ثانی است، درباره این رساله می‌نویسد: (… منها رسالة فی أسرار الصلاة القلبیّة رتّبها علی ترتیب الألفیّة. و ذکر وظائف کل ّ باب باعتبار ملاحظه القلب للأسرار الباطنیّة حسب ترتیب الواجبات الظاهرة).
شیخ حرّ عاملی می‌نویسد: (… رسالة أسرار الصلاة… و رسالة فی أن الصلاة لا تقبّل إلا بالولایة… ).
صاحب ریاض العلماء می‌نویسد: (… رسالة أسرار الصلاة… ورسالة فی أن الصلاة لا تقبل إلاّ بالولایة… ).
ابوعلی حائری صاحب
منتهی المقال: (… رسالة فی أسرار الصلاة القلبیّة).
صاحب
روضات الجنات تنها به رساله (… ورسالته فی ان الصلاة لا تقبل الاّ بالولایة) اشاره کرده است و نامی از رساله
اسرار الصلاة یا
التنبیهات العلیّه نبرده است.
سید محسن امین درباره این رساله نوشته است: (۱۹. رسالة فی أسرار الصلاة سماها التنبیهات العلیة علی وظائف الصلاة القلبیة و أسرارها، جعلها ثالثة الرسالتین الألفیة فی واجبات الفرائض الیومیة، و النفلیة فی مستحباتها، و التنبیهات فی أسرارها، و بعض الماصرین جعل التنبیهات و الأسرار اثنین، و هما واحد، مطبوع عدة مرات).
همان‌طور که گفته شد، کتاب اسرار الصلاة شهید ثانی همان کتاب التنبیهات العلیه است، و بعضی تصور کرده‌اند این دو عنوان برای دو تالیف از شهید ثانی است که اشتباه است، و صاحب
اعیان الشیعه این اشتباه را متذکر شده‌اند.
مفصل‌ترین معرفی درباره کتاب اسرار الصلاة شهید ثانی توسط
شیخ آقا بزرگ تهرانی در
الذریعه است، بنگرید:
۲۰۱۵. التنبیهات العلیة علی وظائف الصلوة القلبیة و أسرارها، للشیخ زین الدین ابن علی بن أحمد الشامی العاملی الشهید فی (۹۶۶ ه)، جعله ثالث الرسالتین الشریفتین (الالفیة) فی واجبات الفرائض الیومیة و النفلیة فی مستحباتها و التنبیهات هذا فی أسرارها، أوله (الحمد للّه مطلع من اختاره من عباده علی خفایا الأسرار)، فرغ من تألیفه یوم السبت التاسع من ذی الحجة (۹۵۱ ه)، و یأتی شرحه الموسوم ب (جامع الخیرات)، طبع بایران مکرراً، منها فی (۱۳۰۵ ه) طبع مع الحواشی، و التعلیقات علیه من المولی عبدالرسول الفیروزکوهی نزیل طهران و المتوفی بها حدود (۱۳۲۵ ه)، ونسخة قرب عصر المصنف توجد بکربلا فی مکتبة السید عبدالحسین الحجة، و هی بخط الفقیه الشیخ علی بن الشیخ علی بن الفقیه الفرزلی الشامی العاملی، فرغ من کتابتها فی المشهد الرضوی فی (۹۸۳ ه). و کتب له اجازة فی شهر رجب من تلک السنة شیخه الفقیه الشیخ زین الدین قاسم بن محسن مجاور العتبة الرضیة الرضویة).
در کتب
تراجم و شرح حال‌نگاری
اهل سنت، شرح حال و آثار شهید ثانی کم و بیش ذکر شده است ولی از اسرار الصلاة شهید ثانی نامی به میان نیامده است.
احياء الداثر؛ طبقات الاعلام؛ اعيان الشيعة؛ امل الآمل؛ ايضاح المكنون؛ روضات الجنات؛ رياض العلماء؛ شهداء الفضيله؛
فهرست اعلام الذريعة؛ لؤلؤة البحرين؛ معجم المؤلفين؛ منتهى المقال؛ نسيم قزوين؛ نقد الرجال؛ مراقد المعارف؛ دايرة المعارف تشيع، تهران: نشر شهيد سعيد محبى، ۱۳۸۳ ش، شهيد ثانى، عبد الحسين شهيدى صالحى؛ريحانة الادب؛ شناخت‌نامه شهيدين؛
المصنّفات الأربعة؛ التنبيهات العليّة؛الدر المنثور؛
فهرست خطى اشكورى؛
فهرست كتب فقهى خطى، آستان قدس رضوى؛تذكره علماى اماميّة پاكستان؛اسرار قلبى نماز؛ تذكره علماى پاكستان؛ على طاهريان (معرفى چهره‌ها) پيش شماره چهارم، تيرماه ۱۳۸۴؛ ايرج سعادتمند، ترشيز، نگاهى به تاريخ و جغرافياى شهرستان كاشمر، چاپ اول، مشهد موسسه فرهنگى هنرى و انتشاراتى ضريح آفتاب، ۱۳۸۴ ش؛ سايت مشاهير، سازمان ميراث فرهنگى و گردشگرى خراسان رضوى؛ مجله نامه آستان قدس؛
فهرست كتاب‌هاى چاپى عربى، خان‌بابا مشار؛ اسرار الصلاة، ميرزا جواد آقا ملكى تبريزى، ۱۳۳۹ قمرى، چاپ سنگى؛ بحارالأنوار؛ مصباح الشريعة، منسوب به امام صادق، عبدالرزاق گيلانى، تصحيح رضا مرندى، چاپ اوّل، قم، پيام حق، ۱۳۷۷ ش؛ كشف الحجب والاستار؛ طبقات أعلام الشيعه، قرن ۱۲؛ مجلّه مكتب اسلام؛
فهرست كتابخانه آيت الله مرعشى؛
فهرست كتابخانه وزيرى؛
فهرست كتابخانه‌هاى رشت و همدان؛
فهرست كتابخانه آيت الله گلپايگانى؛ نقباء البشر؛ الذريعه الى تصانيف الشّيعه؛
فهرست كتاب‌هاى چاپى؛ مقدّمه ترجمة الصّلاة فيض كاشانى، سيّد محمّد على صفير؛
فهرست كتابخانه مسجد اعظم؛ الكرام البررة؛ اسرار نماز، ترجمه اسرار الصلاة شهيد ثانى، على اكبر مهدى پور، چاپ چهارم، ۱۳۸۲ ش، مؤسسه انتشارات رسالت.
دفتر تبلیغات اسلامی قم، برگرفته از مقاله اسرار الصلاة، ج۱، ص۶، ش۶۱.
