تواتر القرآن (کتاب)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
«تواتر
القرآن» رساله‌ای است که رد یکی از معاصرین
علامه حلی که مدعی وجود زیاده و
تحریف و نقصان در
قرآن کریم است، توسط علامه نگاشته شده است.
شیخ حر عاملی با قول به تواتر
قرآن موجود معتقد است که این تواتر با وجود زیاده و کاستی در
قرآن کریم معارضه می‌کند. سپس برای اثبات تواتر
قرآن وجوهی را ذکر می‌کند که در صورت اثبات تواتر
قرآن وجود زیاده و تحریف در
قرآن منتفی خواهد شد. پس از آن مؤلف فصلی را به اخباری که بر عدم تحریف
قرآن کریم دلالت می‌کند اختصاص داده سپس هرآنچه که معاصر وی از طرق مخالفان در اثبات مدعای خویش نقل می‌کند را بازگو کرده و به یکایک آنها پاسخ می‌گوید. مصحح رساله حاضر معتقد است برخلاف گمان برخی افراد که مرحوم شیخ حر عاملی را جزو قائلین به وقوع زیاده و تحریف در
قرآن می‌دانند، ایشان قطعا به این امر معتقد نیست اما در مورد وجود نقصان و کاستی در
قرآن بعضی عبارات رساله به این مطلب اشاره دارد.
اما جواز وقوع نقص در
قرآن را در صورتی می‌پذیرد که به تواتر
قرآن ضرری نرساند. مرحوم شیخ حر عاملی در این رساله بین زیادة و نقصان و تحریف فرق گذارده در حالیکه برخی از محققین بر تمام این امور «تحریف» را اطلاق کرده‌اند. بطور کلی مرحوم عاملی در این رساله در صدد اثبات تواتر
قرآن کریم است و معتقد است وقوع نقص به این تواتر ضرری نمی‌رساند، هرچند از برخی عبارات ایشان چنین برمی آید که ایشان قائل به عدم وجود نقص در
قرآن موجود هستند.
کتاب مشتمل بر مقدمه‌ای از مصحح که به معرفی مرحوم مؤلف و معرفی رساله حاضر می‌پردازد می‌باشد. پس از آن مقدمه مؤلف و فصول ذیل واقع شده است: فصل: «فی اثبات تواتر
القرآن». در این فصل دوازده دلیل بر تواتر
قرآن اقامه می‌شود.
فصل: «فی الاخبار الدالة علی عدم تحریف الکتاب»
فصل: «فی ذکر شبهات المعاصر»
فصل: «فی رد ما تمسک به المعاصر» در این فصل وجوه چهارگانه‌ای به شرح ذیل در رد مدعای دانشمند معاصر علامه اقامه می‌شود: الوجه الاول: فی رد ما روی فی
کیفیة جمع القرآن.
الوجه الثانی: و هو ما نقله من کثرة القرائات و انقسامها الی المتواترة و الشاذة. الوجه الثالث: و هو ما روی ان کل ما وقع فی الامم الماضیة یقع مثله فی هذه الامة. الوجه الرابع: فیما استدل به من اخبار الخاصة فی التحریف.
در پایان نیز تصویر دو صفحه از نسخه خطی رساله حاضر و مصادر تحقیق این رساله توسط مصحح به آن افزوده شده است.
۱- نسخه خطی میرزا محمد علی اردوبادی در
نجف اشرف. ۲- نسخه کتابخانه مجلس شورای اسلامی،
تهران به شماره ۴۴۷۱. نسخه برنامه با تصحیح آقای سید
محمد هادی گرامی و به
زبان عربی در قطع وزیری با جلد شومیز در ۱۲۶ صفحه برای بار نخست در سال ۱۳۸۴ ه. ش/ ۱۴۲۶ ه. ق توسط «دار الکتب الاسلامیة» تهران منتشر شده است.
نرم افزار مشکات الانوار، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.
