تَهْلُکَه (مفرداتقرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
تَهْلُکَة (به فتح تاء و سکونهاء و ضم لام و فتح کاف) از
واژگان قرآن کریم به معنای هلاک است.
مشتقات
تَهْلُکَة که در
آیات قرآن آمده عبارتند از:
التَّهْلُکَةِ (به فتح تاء، سکون هاء و ضم لام) به معنای هلاکت؛
أَتُهلِكُنا (به فتح همزه، ضم تاء و کسر لام) به معنای هلاک مىكردى؛
أَهلَكتَهُم (به فتح همزه و سکون لام) به معنای هلاک شدند است.
تَهْلُکَة بر وزن تفعلُه؛ به معنای هلاک است.
به قولی مصدر است به معنی هلاک و به قولی هر چیزی است که عاقبتش هلاکت باشد. در کلام عرب مصدری بر وزن تفعله (مضموم اللام) نیست مگر این مصدر.
در
صحاح نقل کرده تهلکه از نوادر مصدرها و بر غیر قیاس است.
به مواردی از
تَهْلُکَة که در قرآن به کار رفته است، اشاره میشود:
(وَ اَنْفِقُوا فِی سَبِیلِ اللَّهِ وَ لا تُلْقُوا بِاَیْدِیکُمْ اِلَی التَّهْلُکَةِ وَ اَحْسِنُوا اِنَّ اللَّهَ یُحِبُّ الْمُحْسِنِینَ) «در راه
خدا مال خرج کنید و خودتان را به هلاکت نیاندازید و نیکی کنید که خدا نیکوکاران را دوست میدارد.»
ظاهر آیه آن است که عدم
انفاق در راه
خدا القاء
نفس در تهلکه است ولی قطع نظر از آن جمله
(لا تُلْقُوا بِاَیْدِیکُمْ اِلَی التَّهْلُکَةِ) (و با ترک انفاق، خود را به دست خود، به هلاكت نيفكنيد.)
یک قاعده کلّی است.
(قالَ رَبِّ لَو شِئتَ أَهلَكتَهُم مِن قَبلُ وَ إِيّايَ أَتُهلِكُنا) ( و هنگامى كه
زمین لرزه آنها را فرا گرفت و هلاک شدند)، گفت: «
پروردگارا! اگر مىخواستى، آنها و مرا پيش از اين هلاک مىكردى.)
•
قرشی بنابی، علیاکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «تهلکه»، ج۷، ص۱۵۹.