تهاجم فرهنگی و جوانان
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
آن چه که در
تهاجم فرهنگی باید بیشتر مورد دقت و توجه قرار گیرد این است که تهاجم فرهنگی، ابزار مناسب و مقتضی را برای پیشبرد اهدافش در میان جوانان، پسران و دختران، جست جو می‌کند. ایجاد انگیزه برای دوستی با جنس مخالف، تلاش برای عادی جلوه دادن این قبیل دوستی‌ها، رواج بی بند و باری، قطع ارتباط فرهنگی میان
نسل جوان و ارزش‌های دینی و معنوی، ایجاد تزلزل در روابط صمیمانه خانوادگی، دامن زدن به بحران
شک و تردید نسبت به باور‌ها و معتقدات مذهبی، همه و همه شکل‌هایی
از تهاجم فرهنگی غرب علیه
ملت به پا خاسته
ایران و نسل جوان ماست.
حال باید پرسید مربیان ما در قبال تهاجم فرهنگی چه رسالتی بر عهده دارند؟ و چه روشی در قبال این پدیده باید در پیش گرفت؟ ذیلاً به بیان یکی
از شیوه‌های رویارویی با تهاجم فرهنگی می‌پردازیم:
روش ایجاد بینش در قبال تهاجم فرهنگی به دو عامل متکی است:
الف) غرب را خوب بشناسید و بشناسانید.
غرب شناسی به مفهوم شناخت ماهیت، عملکرد و شیوه‌های تبلیغاتی غرب می‌باشد. دانش آموزان نوجوان با آگاهی
از خصلت‌های حاکم بر تفکر غرب و جهت‌گیری‌های آن در قبال ملل جهان سوم و دنیای
اسلام از ماهیت غرب بخوبی آگاهی می‌یابند و نوع مواجهه و مکانیسم برخورد خود را مشخص می‌نمایند. بدون
شک هرگونه موضع گیری اصولی و صحیح در قبال
دشمن، مشروط و منوط به شناخت دقیق و کامل اوست وگرنه به برخورد‌های اتفاقی و کور دست خواهیم زد.
مربیان امور تربیتی با تبیین حرکت‌ها و خیزش‌های اسلامی در
قرن اخیر در قبال سیاست‌های توسعه طلبانه و تجاوز کارانه غرب، بینش تاریخی و اجتماعی دقیقی در دانش آموزان ایجاد می‌کنند و در این زمینه
از حادثه تاریخی کم نظیری که به امر
میرزای شیرازی با
فتوای تحریم تنباکو به وجود آمد تا پدیده بزرگ قرن یعنی
انقلاب اسلامی ایران، به بررسی و تحلیل می‌پردازند و با آنان به گفت گو می‌نشیند و ماهیت تمامی توطئه‌های غرب علیه اسلام و
مسلمانان را برای دانش آموزان افشاء می‌نمایند تا آن‌ها را سیر تحولات رویارویی اسلام و غرب بخوبی آشنا شوند. (در این زمینه کتاب‌های «نهضت‌های یک صد ساله اخیر» و «پیرامون انقلاب اسلامی»
از استاد
شهید مطهری و نیز کتاب «ماهیت انقلاب اسلامی»
از دکتر رضا داوری جهت مطالعه بیشتر توصیه می‌گردد.) چنین شناختی
از غرب و حالت سلطه طلبی آن، قدرت پوشالی و کاذبی را که غرب به خود گرفته است، کنار می‌زند و چهره واقعی آن را می‌نمایاند.
ب) غرب باوری را نفی کنید.
قبلا اشاره شد که «غرب ستیزی» متوقف بر «غرب شناسی» و آگاهی
از ماهیت غرب است. اگر جوانان و نوجوانان ما در این خصوص نیک بیندیشند و پرده
از چهره فریبنده غرب برگیرند و
تمدن درون تهی و متزلزل آن را بدرستی بشناسند، دیگر دلبسته آن نخواهند شد. بلکه باید افزود آنهایی که گرفتار «غرب باوری» هستند ظواهر تمدن غرب را به مثابه بواطن آن گرفته‌اند.
نسل جوان تا زمانی
از غرب آسیب پذیر است که در خود
اعتماد به نفس کافی برای مقابله با مظاهر غرب را نیافته است. در این صورت با کمترین ضربه فرو می‌ریزد و
از پای می‌افتد.
برای آسیب ناپذیری در برابر غرب، باید اعتماد به نفس جوانان و نوجوانان را به آن‌ها باز گرداند؛ آن گونه که هیچ مانعی را در سر راه خود برای پیشرفت علمی و تکنولوژیکی احساس ننمایند و به
خدا در رسیدن به هدف
ایمان داشته باشند و به توانایی‌های خود در این راه باوری عمیق پیدا کنند.
هویت جویی،
از اصلی‌ترین و مهمترین شیوه‌های برخورد با این پدیده است. جوانان و نوجوانانی که
از معرفت به هویت خویشتن برخوردارند و این جایگاه را به مدد ارتباط با مربیان خود احراز می‌کنند، توان مقابله با تهاجم را دارند. نسلی که هویت خویش را می‌یابد، نفوذ ناپذیر است و
قدرت لازم را برای تحلیل و تفسیر وضعیت رویداد‌های فرهنگی دارا می‌باشد.
از این رو تلاش در جهت باز شناساندن هویت نوجوانان و جوانان،
از ضروریات مبارزه فرهنگی است.
در حقیقت باید پرسید، کسی که هویت خویش را گم کرده است، چه چیزی را می‌تواند بیابد؟
خود را گم کردن در یک تعبیر روشن و مختصر به معنی قطع پیوند‌های
انسان با
فطرت خویش، ریشه‌های خانوادگی و فرهنگی و ارزش‌ها و باور‌های عمیق دینی و مذهبی است و در یک کلمه، فقدان تمامی سرمایه‌های معنوی و فکری است. هویت خود را گم کردن، یعنی
انسان با آشناترین، نزدیک‌ترین و صمیمی‌ترین وجودی که می‌شناسد، قطع رابطه کند و خلا عمیق و دردناکی که
از پی آن به وجود می‌آید، راه را برای نفوذ هر جنبه
از ابعاد فرهنگ بیگانه، هموار می‌سازد.
با چنین برداشتی
از «هویت گم شده» نه فقط کسانی که به ارزش‌ها و باور‌های خویش پشت کرده‌اند، بلکه آنهایی که
از رشد و تکامل معنوی بازمانده‌اند، بی آن که جذب ارزش‌های بیگانه شوند نیز دچار درد بی هویتی هستند؛ به ویژه جوانان و نوجوانانی که در مهمترین مرحله شکل گیری هویت و شخصیت خویش هستند
از آسیب پذیری بیشتری برخوردارند.
شناخت یک
فرهنگ در حقیقت معرفت به ویژگی‌های مشاهیر، ارزش‌ها و برتری‌های آن فرهنگ نسبت به سایر فرهنگ‌هاست. نسل جوان، باید به امتیازات فرهنگ
اسلام و ملی خویش، آشنا باشد تا در مقابله با فرهنگ‌های بیگانه،
از اعتماد به نفس بالایی برخوردار باشد. تاریخ تحلیل «فرهنگ خودی» و مطالعات تطبیقی فرهنگ‌های معاصره، و به ویژه بررسی در ماهیت انقلاب اسلامی و تاثیری که انقلاب معادلات سیاسی اجتماعی جهان معاصر داشته است جوانان را در برابر نفوذ فرهنگ بیگانه مقاوم می‌کند و این امر با بازگشت فرهنگ خودی، امکان پذیر خواهد بود.
تهاجم فرهنگی به گونه خاصی به ارزش‌ها یورش برده و آن‌ها را زیر نفوذ خود قرار می‌دهد. سنگین‌ترین حملاتی که
از ناحیه بیگانگان متوجه فرهنگ یک
جامعه می‌شود، ارزش‌های آن فرهنگ را زیر ضربات خود قرار می‌دهد؛ به عنوان مثال، زمانی که دشمنان در صدد تخریب فرهنگ اسلامی بر می‌آیند، ابتدا
ایمان نسل جوان را به این گونه ارزش‌ها که جوشیده
از عمق اعتقادات و باور‌های اسلامی است، متزلزل می‌کنند و سپس او را در برابر جذبه‌های خیره کننده فرهنگ خود به یکباره دچار انفعال می‌نمایند و نسلی که در صدد است تا خود را
از انفعال سیاسی و اخلاقی، به موضع گیری صحیح بکشاند، غالباً مقهور همان ارزش‌های بیگانه شده و آن‌ها را بر ارزش‌های اصیل اسلامی رجحان می‌بخشد و نه تنها موضع گیری درستی اتخاذ نمی‌نماید بلکه به صورت موجودی
مسخ شده جلوه می‌کند که حرفی برای گفتن و ارزشی برای دفاع کردن و موضعی برای اتخاذ کردن ندارد و این دقیقا همان مرحله‌ای است که بیگانگان درصدد تحقق آنند؛ به این مفهوم که نسل رشید و آگاه
مسلمانان را
از درون تهی ساخته و در محراب ارزش‌های درونی، قربانی کنند و به مسلخ ارزش‌های خودی بکشانند.
احیای ارزش‌های اسلامی گام عملی و مهم دیگری است که در این راه باید برداشته شود و این فریضه را اندیشمندان و دل آگاهانی باید به جا آورند که
از یک سو، در شناخت نوجوانان کار آمد باشند و
از سوی دیگر، ارزش‌های اسلامی را در عمق جان خویش باور کرده باشند.
شخصیت
جوان از دیدگاه قرآن کریم را به تصویر بکشند.
ترسیم شخصیت جوان
از دیدگاه قرآن کریم، جایگاه معنوی آن‌ها را بدیشان می‌نمایاند و راه را برای تقویت مبانی فکری و اخلاقی آنان هموار می‌کند. برگزاری گردهمایی‌هایی با همین عنوان
از نوجوانان و جوانان و طرح چشم‌انداز‌های
قرآنی در زمینه مسائل ذی ربط، تعادل فرو ریخته آن‌ها را به نفع ارزش‌های معنوی برقرار می‌سازد.
شخصیت جوان
از دیدگاه معصومین (علیهم‌السّلام)، را ترسیم کنید.
به تصویر کشیدن شخصیت جوانان
از دیدگاه معصومین (علیهم‌السّلام) افق روشنی را که
از قرآن کریم پرتو بخش زندگی شان شده، بازتر و گسترده‌تر می‌سازد؛ به ویژه آن که
دیدگاه پیشوایان
دین پیوسته متمرکز بر حفظ شخصیت و منزلت نوجوانان و جوانان بوده و هست. این امر، موجب جذب نسل آینده ساز کشور به ارزش‌های دینی می‌شود.
میز گردها و جلسات گفت و شنود برگزار نمایید.
تشکل میزگرد‌ها و جلسات گفت و شنود با جوانان در مراکز فرهنگی می‌تواند باب احیای ارزش‌ها را بخوبی باز کند.
در هر مبارزه، حریفان برای زدن ضربه به یکدیگر، نیاز به جای محکمی دارند تا با تکیه بر آن بتوانند ضمن حفظ تعادل خویش، موفق به وارد آوردن ضربه شوند. نسل جوان ما که در برخورد با فرهنگ بیگانه به مصاف آمده است، زمانی می‌تواند ضربه کاری را بر دشمن فرود آورد که جای پایی همچون ارزش‌های دینی و معنوی بجوید و آن را نقطه اتکاء خویشتن قرار دهد و علاوه بر حفظ تعادل خویش، بر حریف فائق آید.
الگوهای
علم و
اخلاق ارائه دهید.
زندگی نامه‌های بزرگان علم و اخلاق که جوشیده
از بطن فرهنگ اسلامی هستند، تاثیری عمیق بر تار و پود شخصیت نسل جوان می‌گذارد و قبل
از آن که قلب حساس و دل زلال این نسل به شوائب فرهنگی بیگانه آلوده شود، الگوها و اسوه‌های
ایمان، خلا‌های وجودی او را آکنده
از سرچشمه زلال ارزش‌های اسلامی می‌کنند تا روزنه‌ها بر نفوذ هر بیگانه‌ای مسدود شود.
امام علی (علیه‌السلام) ضمن بیاناتی به فرزندشان
امام مجتبی (علیه‌السلام) می‌فرمایند: فبادر تک بالادب قبل ان یقسوا قلبک: «فرزندم، قبل
از آن که قلبت نفوذ ناپذیر شود، من به
ادب آموختن به تو اقدام کردم.»
جوانان را با
معارف ناب اسلامی آشنا کنید.
عرفان اسلامی با غنایی کم نظیر می‌تواند به شکلی مطلوب و روان، به نوجوانان و جوانان ارائه شود و سرگذشت استوانه‌های ایمان نظیر «
اویس قرنی» ذهن متفحص و مستعد این نسل را
از شکوه
عرفان، بالنده و آکنده سازد؛ به ویژه آن که اویس قرنی در جوانی به مدارج عالی ایمان دست یافت و در راه حفظ
عقیده و آرمان خویش به درجه رفیع
شهادت نائل آمد.
فرهنگ بسیجی و شهادت طلبی را ترویج کنید.
ترویج تفکر بسیجی به گونه‌ای که یادآور فرهنگ شهادت طلبی در زمان
جنگ باشد و در زمان حاضر همان فرهنگ با نفی الگوهای غربی، مروج روح سادگی، پاکی و سازندگی باشد. تفکر بسیجی، همان زمزمه‌های عارفانه
دعای کمیل، رایحه دل انگیز
نماز شب و
دعای توسل با سوز و گدازی است که سال‌ها پشت سنگر‌ها و سنگرنشینان را گرم می‌کرد و با
زیارت عاشورا به اوج وحدت روحی و حمایت اسلامی می‌رسید که «انی سلم لمن سالمکم و حرب لمن حاربکم الی یوم القیامه».
سایت اندیشه قم، برگرفته از مقاله « تهاجم فرهنگی و جوانان و نوجوانان»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۵/۹/۲۹.
