تنقیح مناط قطعی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
تنقیح مناط قطعی به
کشف یقینی ملاک
حکم شرعی برای تعمیم دادن آن به موارد مشابه اطلاق می‌شود.
تنقیح مناط قطعی، نوعی
تنقیح مناط است که در آن،
مجتهد ، از راه الغای بعضی از خصوصیات و اوصافی که همراه مناط حکم
شارع وجود دارد و او به عدم تاثیر آنها در حکم شارع
یقین دارد، مناط حکم وی را از اوصاف زاید منقح نموده و آن را به طور قطعی به دست می‌آورد. به بیان دیگر، در مواردی که شارع حکم یک موضوع و مناط آن
حکم را در
نص خود آورده، مجتهد با دقت در اوصاف و خصوصیاتی که در
مناط حکم آمده است، آن دسته از اوصاف و خصوصیاتی را که به طور
قطع در حکم او تاثیری ندارد،
کشف و الغا می‌کند و به این صورت،
مناط واقعی حکم را به دست می‌آورد.
برای مثال، هرگاه مردی از امام علیه‌السّلام بپرسد: با عبای نجس
نماز خوانده‌ام،
تکلیف چیست، آن گاه پاسخ بشنود: نماز را اعاده کن، قطعی است که مرد بودن و عبا بودن، در حکم به
وجوب اعاده، دخالت ندارد و هر کسی چه مرد و چه زن با لباس نجس خواه عبا و خواه غیر آن با آگاهی و علم نماز بخواند، وظیفه اش اعاده آن است.
اصولیون امامیه تنقیح مناط قطعی را حجت می‌دانند.
فرهنگ‌نامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، ص۳۶۷، برگرفته از مقاله «تنقیح مناط قطعی».
