• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

نَفَس‌ (مفردات‌قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


منبع: نَفَس‌ (قاموس قرآن (جلد ۷))
مقالات مرتبط: نَفْس (مفردات‌نهج‌البلاغه).
دیگر کاربردها: نفس (ابهام‌زدایی).


نَفَس‌ (به فتح نون و فاء) از واژگان قرآن کریم به معنای وسعت و گسترش است. این واژه دارای مشتقاتی است که در آیات قرآن به کار رفته است؛ مانند: تَنَفُّس (به فتح تاء و نون و ضم و تشدید فاء) به معنای گسترش و توسعه یافتن‌؛ تَنافُس (به فتح تاء و ضم فاء) به معنای مسابقه دو نَفْس در رسیدن به چیز مطلوب.


نَفَس‌
[۱] قرشی بنابی، علی اکبر، قاموس قرآن، ج۷، ص۹۳.    
[۲] راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ص۸۱۸.    
[۳] طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۴، ص۱۱۷.    
(بر وزن فَرَس) به معنای وسعت و گسترش است.
[۴] فیروزآبادی، قاموس المحیط، ج۲، ص۲۵۵.    
[۵] شرتونی، سعید، اقرب الموارد، ج۵، ص۴۵۷.    


این واژه دارای مشتقاتی است که در آیات قرآن به کار رفته است؛ مانند:

۲.۱ - تنفس

تَنَفُّس: عبارت است از گسترش و توسعه یافتن‌.
(وَ اللَّیْلِ اِذا عَسْعَسَ • وَ الصُّبْحِ اِذا تَنَفَّسَ‌)
[۶] تکویر/سوره۸۱، آیه۱۷-۱۸.    
«قسم به شب که در آید و قسم به صبح که گسترش یابد».
[۷] طباطبایی، سیدمحمدحسین، تفسیر المیزان، ج۲۰، ص۲۱۷.    
[۸] طباطبایی، سیدمحمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه سیدمحمدباقر موسوی، ج۲۰، ص۳۵۶.    
[۹] طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۱۰، ص۶۶۷.    
[۱۰] طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۶، ص۳۳۷.    


۲.۲ - تنافس

تَنافُس: به معنی مسابقه دو نَفْس در رسیدن به چیز مطلوب است؛ به قول راغب آن مجاهده نفس است در رسیدن و شبیه شدن به فضلاء بی‌آنکه ضرری به دیگری برساند.
[۱۱] راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ص۸۱۸.    

(وَ فِی ذلِکَ‌ فَلْیَتَنافَسِ‌ الْمُتَنافِسُونَ‌)
[۱۲] مطففین/سوره۸۳، آیه۲۶.    
«و در رسیدن به آن نعمت بهشتی مسابقه و رغبت کنند، مسابقه کنندگان».
[۱۳] طباطبایی، سیدمحمدحسین، تفسیر المیزان، ج۲۰، ص۲۳۸.    
[۱۴] طباطبایی، سیدمحمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه سیدمحمدباقر موسوی، ج۲۰، ص۳۹۳.    
[۱۵] طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۱۰، ص۶۹۳.    
[۱۶] طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۶، ص۳۷۸.    


۱. ↑ قرشی بنابی، علی اکبر، قاموس قرآن، ج۷، ص۹۳.    
۲. ↑ راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ص۸۱۸.    
۳. ↑ طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۴، ص۱۱۷.    
۴. ↑ فیروزآبادی، قاموس المحیط، ج۲، ص۲۵۵.    
۵. ↑ شرتونی، سعید، اقرب الموارد، ج۵، ص۴۵۷.    
۶. ↑ تکویر/سوره۸۱، آیه۱۷-۱۸.    
۷. ↑ طباطبایی، سیدمحمدحسین، تفسیر المیزان، ج۲۰، ص۲۱۷.    
۸. ↑ طباطبایی، سیدمحمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه سیدمحمدباقر موسوی، ج۲۰، ص۳۵۶.    
۹. ↑ طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۱۰، ص۶۶۷.    
۱۰. ↑ طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۶، ص۳۳۷.    
۱۱. ↑ راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ص۸۱۸.    
۱۲. ↑ مطففین/سوره۸۳، آیه۲۶.    
۱۳. ↑ طباطبایی، سیدمحمدحسین، تفسیر المیزان، ج۲۰، ص۲۳۸.    
۱۴. ↑ طباطبایی، سیدمحمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه سیدمحمدباقر موسوی، ج۲۰، ص۳۹۳.    
۱۵. ↑ طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۱۰، ص۶۹۳.    
۱۶. ↑ طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۶، ص۳۷۸.    


قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله "نفس"، ج۷، ص۹۳.    


رده‌های این صفحه : مفردات قرآن | واژه شناسی واژگان سوره تکویر | واژه شناسی واژگان سوره مطففین
جعبه ابزار