تناقض قضایای خارجی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف

---

تناقض قضایای خارجی یکی از اصطلاحات به‌کار رفته در علم منطق بوده و از اقسام تناقض قضایا است.

---

قضیه خارجیه، قضیه‌ای است که در آن حکم بر افراد عینی خارجی شده باشد؛ یعنی بر افرادی که در خارج از ذهن ما موجود و متحقق‌اند؛ مانند: همه افراد لشکر کشته شدند.
قضیه ذهنیه، آن است که افراد موضوع آن صرفاً ذهنی باشند؛ مانند: «شریک باری ممتنع است»؛ یعنی آنچه در عقل، شریک باری فرض شود، در ذهن به امتناع وجود خارجی موصوف خواهد بود.
قضیه حقیقیه، آن است که حکمش به افراد نفس‌الامری (اعم از افراد محقق و مقدر ماهیت) تعلق گرفته است؛ مانند: هر جسمی مرکب است.
قضیه لفظی، قضیه‌ای (الفاظی که از دهان متکلم خارج می‌شود یا نوشته می‌شوند) است که بر قضیه عقلی (مفهوم موضوع، محمول و نسبت حکمیه) دلالت دارد. تناقض قضایای خارجی و ذهنی به حسب تعریف و شرایط همانند سایر قضایاست.
تناقض آنست كه هريك از دو نسبت كه مربوط بدو قضيه است رافع ديگرى باشد. اموريكه اختلاف آنها موجب تعدد نسبت می‌شود هشت چيز باين تفصيل است: ۱- موضوع ۲- محمول ۳- شرط ۴- اضافه ۵- زمان ۶- مکان ۷- کل و جزء ۸- قوه و فعل.

---

در تنظیم این مقاله از منبع ذیل استفاده شده است:

• مشکوةالدینی، عبدالمحسن، منطق نوین مشتمل بر اللمعات المشرقیه فی الفنون المنطقیه.    

---