تَمیم (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
تَمیم (به فتح تاء) یکی از
مفردات نهج البلاغه، به معنای
بنی تمیم یکی از
قبائل مشهور
عرب است.
حضرت علی (علیه‌السلام) در جریان
شورش بصره و نوع مواجهه
ابن عباس با این افراد، از این واژه استفاده نموده است.
این واژه دو بار در «
نهج‌البلاغه» آمده است.
تَمیم (به فتح تاء) به معنای بنی تمیم یکی از قبائل مشهور عرب آمده است که دارای فضائل بودند.
مواردی که در «نهج‌البلاغه» به کار رفته است، به شرح ذیل می‌باشد:
امام (صلوات‌الله‌علیه) در جریان شرکت نمودن برخی از افراد قبیله بنی تمیم در شورش
بصره و حمایت نمودن از لشکریان
طلحه و
زبیر و
عایشه، و بد رفتاری عبدالله بن عباس «فرماندار بصره»، با آنان به سبب همین مشارکت جستن، وی را از این کار بر حذر داشت و نوشت:
«وَ قَدْ بَلَغَني تَنَمُّرُكَ لِبَني تَميم، وَ غِلْظَتُكَ عَلَيْهِمْ، وَ إِنَّ بَني تَميم لَمْ يَغِبْ لَهُمْ نَجْمٌ إِلاّ طَلَعَ لَهُمْ آخَرُ، وَ إِنَّهُمْ لَمْ يُسْبَقوا بِوَغْم في جاهِلِيَّة وَ لا إِسْلام، وَ إِنَّ لَهُمْ بِنا رَحِماً ماسَّةً، وَ قَرابَةً خاصَّةً، نَحْنُ مَأْجورونَ عَلَى صِلَتِها.» «به من رسید خشونت تو و بد رفتاریت به بنی تمیم، بدان که در بنی تمیم بزرگمردی نرفته مگر آن‌که بزرگمرد دیگری در جای آن قرار گرفته است و آن‌ها در هیچ
جنگی مغلوب نشده‌اند، نه در
جاهلیت و نه در
اسلام و آن‌ها را با ما
بنی‌هاشم رحم به هم رسیده و قرابت مخصوصی هست که ما برصله و مراعات آن پیش
خدا ماجوریم.»
در رابطه با جمله «
«و انّ لهم بنا رحما ماسّة»» گفته شده: میان بنی‌هاشم و بنی تمیم ازدواجی رخ داده بود.
همچنین گفته شده: بنی تمیم در «
ایاس بن مضر» به
قریش متصل می‌شوند که احتمال دوّم با «رحما» همسو می‌نماید.
این واژه دو بار در «نهج البلاغه» آمده است.
قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «تمیم»، ص۱۷۷.
