• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

تمیم (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف




تمیم (به فتح تاء) یکی از مفردات نهج البلاغه، به معنای بنی تمیم یکی از قبائل مشهور عرب می‌باشد که حضرت علی (علیه‌السلام) در جریان شورش بصره و نوع مواجهه ابن عباس با این افراد، از این واژه استفاده نموده است.



تمیم (به فتح تاء) به معنای بنی تمیم یکی از قبائل مشهور عرب آمده است که دارای فضائل بودند.


امام (صلوات‌الله‌علیه) در جریان شرکت نمودن برخی از افراد قبیله‌ی بنی تمیم در شورش بصره و حمایت نمودن از لشکریان طلحه و زبیر و عایشه، و بد رفتاری عبدالله بن عباس «فرماندار بصره»، با آنان به سبب همین مشارکت جستن، وی را از این کار بر حذر داشت و نوشت: «... قد بلغنی تنمرک لبنی تمیم و غلظتک علیهم و انّ بنی تمیم لم یغب لهم نجم الّا طلع لهم آخر و انّهم لم یسبقوا ابو غم فی جاهلیة و لا اسلام و انّ لهم بنا رحما ماسّة و قرابة خاصّة، نحن ماجورون علی صلتها...؛ به من رسید خشونت تو و بد رفتاریت به بنی تمیم، بدان که در بنی تمیم بزرگمردی نرفته مگر آن‌که بزرگمرد دیگری در جای آن قرار گرفته است و آن‌ها در هیچ جنگی مغلوب نشده‌اند، نه در جاهلیت و نه در اسلام و آن‌ها را با ما بنی‌هاشم رحم به هم رسیده و قرابت مخصوصی هست که ما برصله و مراعات آن پیش خدا ماجوریم.»
در رابطه با جمله «و انّ لهم بنا رحما ماسّة» گفته شده: میان بنی‌هاشم و بنی تمیم ازدواجی رخ داده بود.
همچنین گفته شده: بنی تمیم در «ایاس بن مضر» به قریش متصل می‌شوند که احتمال دوّم با «رحما» همسو می‌نماید.


این واژه دو ‌بار در «نهج البلاغه» آمده است.


۱. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۳۷۶، نامه۱۸.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «تمیم»، ص۱۷۷.    






جعبه ابزار