تَمَعُّک (مفرداتنهجالبلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
تَمَعُّک (به فتح تاء و میم) از
واژگان نهج البلاغه به معنای غلطيدن در خاک است. امام (صلواتاللهعلیه) از این واژه در رابطه با خلقت زمین استفاده کرده است. این کلمه فقط یک بار در
نهج البلاغه آمده است.
تَمَعُّک از باب تفعّل به معنای غلطيدن در خاک است.
حضرت علی (علیهالسّلام) در رابطه با خلقت
زمین فرموده:
«وَ ذَلَّ مُسْتَخْذِياً إِذْ تَمعَّكَتْ عَلَيْهِ بِكَوَاهِلِهَا، فَأَصْبَحَ بَعْدَ اصْطِخَابِ أَمْوَاجِهِ، سَاجِياً مَقْهُوراً» اشاره به مهار مركز مذاب زمين با پوسته زمين است. يعنى: «درياى درون زمين آرام گرفت و ذليل شد، آنگاه كه پوسته زمين شانههاى خود را بر آن گذاشت، در نتيجه بعد از آن همه امواج بالا رفته، آرام و مقهور گرديد.»
(شرحهای خطبه:
) تمعّک در اينجا غلطيدن و نشستن پوسته زمين بر روى درياى درون آن است.
این کلمه فقط یک بار در نهج البلاغه آمده است.
•
قرشی بنایی، علیاکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «تمعّک»، ج۲، ص۹۸۴.