تمثیلات قرآن (کتاب)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کتاب تمثیلات قرآن نوشته
حمید محمد قاسمی در مورد تمثیلات
قرآن کریم از جنبه تربیتی می باشد.
این کتاب که به قلم «
حمید محمد قاسمی» نگارش یافته به بررسی تمثیلات قرآن کریم از جنبه تربیتی آن پرداخته است و حال آنکه در گذشته مطالعات صورت گرفته بر روی مثالهای قرآنی غالبا ناظر به جنبه ادبی و بلاغی این تمثیلات بوده و از نقش مؤثر و منحصربه فردی که مثالهای قرآن در پرورش نفوس و هدایت انسانها بر عهده دارد غفلت شده است در حالیکه در تمثیلات قرآن، شنونده تنها خود را مواجه با یک جلوه ادبی و هنری محض نمی‌یابد که فقط احساسات او را برانگیزد، بلکه در کنار این جنبه‌ها، اهداف و آثار تربیتی گوناگون و متعددی تعقیب می‌شود. در این نوشتار، ضمن اشاره به اهمیت و فوائد تمثیل، به جایگاه و اهمیت مثالها در قرآن کریم اشاره شده و با اشاره به برخی ویژگی‌های مهم و حائز اهمیت مثالهای قرآنی تلاش شده است تا از منظر تربیتی به این
تمثیلات نگریسته شود. بررسی معنای مثل و
اقسام آن و اهمیت تمثیل و نقش شایان و نیز فوائد و آثار باارزش آن، جایگاه و اهمیت تمثیل در قرآن و معنای واژه مثل در قرآن و ویژگی‌های که مثالهای قرآنی دارا هستند، همچنین بررسی اهداف تربیتی تمثیلات قرآنی و برشمردن نمونه‌هایی از
فضائل و
رذائل اخلاقی و بررسی تمثیلات مقایسه‌ای قرآن کریم برای ترسیم ارزشها و ضد ارزشها، نیز ترسیم و تصویر حقایق غیبی، مفاهیم اعتقادی و حالات نفسانی و روحانی در قالب امور محسوس و ملموس و... محتوای کتاب را شکل می‌دهند.
کتاب مشتمل بر یک مقدمه و سه بخش و یک خاتمه و فهرستی از منابع و آیات و اعلام می‌باشد. بخش اول تحت عنوان: تمثیل و جایگاه آن سه فصل ذیل را دربر می‌گیرد: فصل ۱: معنای مثل و
اقسام آن. فصل ۲: اهمیت تمثیل و نقش شایان آن. فصل ۳: فواید مثل.
بخش دوم با عنوان: تمثیل در قرآن کریم، شامل دو فصل می‌باشد که عبارتند از: فصل ۱: جایگاه و اهمیت تمثیل در قرآن کریم. فصل ۲: ویژگی‌های تمثیلات قرآنی
و بخش سوم تحت عنوان: تمثیل در نظام تربیتی قرآن کریم، دو فصل ذیل را در خود جای داده است: فصل ۱: اهداف تربیتی تمثیلات قرآن، که مباحثی چون: توجه دادن به ارزشها و
مکارم اخلاقی و برحذر داشتن از زشتی‌ها و پلشتی‌ها، ترسیم و تصویر حقایق غیبی، مفاهیم اعتقادی و حالات نفسانی و روحی در قالب امور محسوس و ملموس، ارائه الگوها و نمونه‌های عینی، برانگیختن نیروی فکر و اندیشه بشر (تشحیذ ذهنی)، عبرت آموزی از وقایع و حوادث تاریخی و تبیین سنتهای الهی، آشکار نمودن اصالت حق و ناپایداری باطل، تبیین حقیقت دنیا و ناپایداری آن، تحقیر آرمانها و مبانی فکری و اعتقادی
مشرکین و
کفار، خاموش ساختن افراد لجوج و عنود و در آخر، ابتلاء و امتحان برای آشکار نمودن گوهر حقیقت آدمی، پرداخته است. فصل ۲: آثار تربیتی تمثیلات قرآن.
نگاه از زاویه مسائل تربیتی به تمثیلات قرآنی را می‌توان ویژگی این اثر برشمرد و حال آنکه غالب پژوهشها در زمینه مثالهای قرآنی از جنبه ادبی و بلاغی صورت پذیرفته است.
این کتاب به قلم
حمید محمد قاسمی نگارش یافته و در قطع وزیری با جلد گالینگور در ۳۰۶ صفحه برای اولین بار در سال ۱۳۸۲ شمسی از سوی انتشارات اسوه (وابسته به سازمان اوقاف و امور خیریه) به چاپ رسیده است.
نرم افزار مشکات الانوار، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.
