تمثیل قطعی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف

---

تمثیل قطعی یکی از اصطلاحات به‌کار رفته در علم منطق بوده و به معنای تمثیل مفید قطع به سبب یقین به علیت جامع برای حکم است.

---

تمثیل از نظر افاده قطع و ظن دو گونه است:
۱. قطعی؛
۲. غیر قطعی.

---

«تمثیل قطعی»، تمثیلی است که جامع در آن، علت حکم باشد؛ مانند قیاس منصوص العله در فقه که نوعی از تمثیل منطقی است و در آن به علت حکم تصریح شده است؛ مثل آنکه گفته شود: «علت تحریم خمر، اسکار (مست‌کنندگی) آن است»، آن گاه حکم حرمت بر شراب خرما به سبب مسکر بودن نیز بار شود. تمثیل قطعی به قیاس برهانی برگشت می‌کند.

---

در تنظیم این مقاله از منابع ذیل استفاده شده است:

• مظفر، محمدرضا، المنطق.    
• فرصت شیرازی، میرزا محمد، اشکال‌ المیزان.
• حلی، حسن بن یوسف، الجوهر النضید.    
• مشکوةالدینی، عبدالمحسن، منطق نوین مشتمل بر اللمعات المشرقیه فی الفنون المنطقیه.    

---