تقی‌الدین بن عبدالقادر تمیمی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
تمیمی، تقی الدین بن عبدالقادر، معروف به غَزّی،
عالم و
قاضی حنفی اهل
مصر در قرن دهم و یازدهم است.
در ۹۵۰ به
دنیا آمد و تحصیلاتش را نزد تعداد زیادی از علمای آن زمان گذارند.
از استادان و شاگردانش نامی ذکر نشده و اطلاعات زیادی از زندگی وی موجود نیست.
وی در اوایل بسیار
زاهد بود و از پذیرش منصب
قضا امتناع می‌ورزید، اما بعدها مدتی قاضی شهرک جیزه (در مغرب فسطاط
مصر) و توابع آن شد.
پس از مدتی به
روم (
قسطنطنیه) سفر کرد و بین او و خفاجی دوستی حاصل شد، و با هم مکاتباتی داشتند.
بعد از مدت نامعلومی به مصر بازگشت و در ۱۰۰۵ یا ۱۰۱۰ در همان‌جا از دنیا رفت.
تمیمی تألیفاتی داشته که مهمترین آن‌ها
الطبقات السنیة فی تراجم الحنفیة در چهار جلد است.
وی در این کتاب ۵۲۳، ۲ تن از بزرگان حنفی اهل رأی و صاحب نظر و بعضی
شاعران را به ترتیب
حروف معجم معرفی کرده است.
بخشی از
القاب و
انساب را نیز در پایان کتاب آورده و منابع خود را در مقدمه کتاب
نام برده است.
وی این کتاب را در ۹۸۹ در فُوَّه و به قولی در ۹۹۳ در
قونیه به پایان رسانده و به
سلطان مرادخان (حک: ۹۸۲ـ۱۰۰۳) تقدیم کرده است.
کسانی چون مولی سعدالدین معروف به
خواجه افندی، مولی چوی زاده، مولی زکریا، مولی عبدالغنی و مولی احمد انصاری بر آن
تقریظ نوشته اند.
دیگر آثار عبارتندست:
السیف البراق فی عنق الولد العاق، این رساله را از آن جهت که پسرش، حسن، عاق وی بوده نوشته است؛ مختصر نیمی از یتیمة الدهر ثعالبی؛
حاشیه بر شرح بدرالدین بن مالک (ابن ناظم) بر
الفیة ابن مالک.
(۱) تقی الدین بن عبدالقادر تمیمی،
الطبقات السنیة فی تراجم الحنفیة، ج ۱، چاپ عبدالفتاح محمد حلو، ریاض ۱۴۰۳/۱۹۸۳.
(۲) حاجی خلیفه.
(۳) احمدبن محمد خفاجی، ریحانة الالباء و زهرة الحیاة الدنیا، چاپ سنگی بولاق ۱۲۷۳.
(۴) کحّاله.
(۵) محمدامین بن فضل اللّه محبی، خلاصة الاثر فی اعیان القرن الحادی عشر، بیروت: دارصادر، (بی تا).
دانشنامه جهان اسلام، بنیاد دائرة المعارف اسلامی، برگرفته از مقاله «تمیمی»، شماره۳۸۹۹.
