تفصیل الشریعة فی شرح تحریر الوسیلة - الدیات (لنکرانی)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کتاب « تفصيل الشريعة فى شرح تحريرالوسيلة: كتاب الديات» تأليف
آیت‌الله محمد فاضل لنکرانی و شرح مباحث فقهى باب
دیات از كتاب«
تحریرالوسیلة » مى‌باشد. كتاب به
زبان عربی نگاشته شده و توسط مركز فقهى
ائمه اطهار عليهم السلام
قم ، به چاپ رسيده است. فهرست تفصيلى موضوعات در ابتدا و فهرست منابع در پاورقى مى‌باشد.
مرجع عاليقدر حضرت آيت الله العظمى حاج
شیخ محمد فاضل لنکرانی در سال ۱۳۱۰ ديده به جهان گشود. از آنجا كه عشق، راهنماى استاد، و شور و علاقه، چراغ راهش بود، تحصيلات دينى او با سرعتى بسيار پيش مى‌رفت، به طورى كه دوره‌هاى ادبيات و سطوح را كه معمولا طلّاب ديگر در مدت ۸ يا ۹ سال به پايان مى‌بردند، وى تنها در مدت ۶ سال سپرى كرد، از اين رو هنگامى كه درست ۱۹ سال از سنين عمر را پشت سر نهاده بود، وارد آخرين مرحله تحصيلات حوزه يعنى
درس خارج گرديد.
در سال‌هاى جوانى حدود ۱۱ سال در درس مرحوم
آیت الله بروجردی و حدود ۹ سال نيز مجموعاً در درس‌هاى
فقه و اصول
امام خمینی ( قدس سره) شركت داشت . ایشان در كنار درس‌هاى فقه و
اصول ، چند سال از عمر پرثمرش را نيز در درس‌هاى
فلسفه و
حکمت گذرانيد. در اين رشته استاد او، بزرگ مرد تفسير، استاد كم نظير، مرحوم
علامه طباطبایی بود كه وى در محضر پربارش طىّ سال ها، قسمتى از مباحث
منظومه سبزواری و سپس كتاب
اسفار ملا صدرای شیرازی را تعليم گرفت. البته در كنار همه اينها در مباحث ديگرى چون بحث‌هاى مسائل عقيدتى و نيز مباحثى در درس
اخلاق شركت مى‌كرد و از استادان ديگرى هم به طور پراكنده بهره گيرى و كسب فيض مى‌نمود. ایشان در سن سی سالگی به درجه اجتهاد رسیدند . نکته‌ای دیگر که در زندگی استاد جلب توجه می‌کند، این است که از نخستین سال‌های جوانی، همواره تحصیل و تدریس به موازات یکدیگر در زندگی اش جریان داشته است، در آن سال‌های ۱۵- ۱۶ سالگی عده شاگردانش غالبا به ۷۰- ۸۰ نفر می‌رسید و هنگامی که به ۱۹ سالگی رسید، دیگر جلسات درسش آن قدر گسترش یافته بود که بیشتر اوقات صدها نفر در محضر درس وی حاضر می‌شدند، تا جایی که وقتی به تدریس
کفایة الاصول (آخرین کتاب سطح عالی و دشوارترین کتاب آن دوره) می‌پرداخت قریب ۶۰۰- ۷۰۰ نفر پای درسش می‌نشستند . حضرت آيةالله العظمي فاضل، روز شنبه ۲۶ خرداد ماه ۱۳۸۶ در سن ۷۶ سالگي دعوت حق را لبيك گفت. خداوند او را با اولياء الله محشور كند انشاء الله .
بيان مستندات و ادله فقهى كتاب«
تحریرالوسیلة » به عنوان مهمترين كتاب فتوايى
امام خمینی است
به
روش تحليلى و شيوه مرسوم
فقه استدلالی و با استفاده از منابع قرآنى، روايى و اقوال فقهاى
امامیه نگاشته شده و از پنج بخش و هر بخش از تعدادى مبحث تركيب يافته است.
در ابتدا نگارنده تعريفى از ديات ارائه كرده و سپس به صورت مشروح به
احکام فقهى انواع ديات پرداخته است. وى به اقسام
قتل و مقدار
دیه و دلايل شرعى مقادير ديات اشاره،
و سپس موجبات
ضمان در ديات را بررسى نموده است.
آن گاه به بررسى ديه نقص عضو در
انسان مانند مو، چشم‌ها، بينى، گوش‌ها، لب‌ها، زبان، دندان‌ها، صورت، دست‌ها، انگشتان دست و پا، پشت و سينه انسان، از بين رفتن يا قطع شدن نخاع، پستان‌ها، عورت مرد، باسن‌ها، پاها، شكسته شدن پهلو و ترقوه پرداخته و فرعهاى فقهى مربوط به هر عضو را بيان كرده است.
نگارنده همچنين به
حکم ديه ايجاد زخم و جراحت اعضاى بدن انسان
اشاره ، و ديه مربوط به
سقط جنین ،
ديه مربوط به زنان،
ديه قتل، ديه انجام
جنایت بر حيوان
و
کفاره قتل را بررسى كرده است.
بخش هاى پايانى كتاب به بررسى ديه اعضا و مقدار و نوع آن
اختصاص يافته و در آن مقدار ديه را براساس طلا و درهم و دينار حساب كرده و
فلسفه محاسبه ديه با طلا و نقره يا درهم و دينار و يا
شتر را بيان و
تحليلى از روايات مربوط به ديات ارائه شده است.
نرم افزار جامع فقه أهل البيت عليهم السلام، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی
