تفسیر کیوان

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف

---

تفسیر کیوان اثر ملاعباسعلی (۱۲۷۷ - ۱۳۵۷ ق) فرزند شیخ ملااسماعیل قزوینی معروف به کیوان، حکیم عارف شیعی می‌باشد.

---

این تفسیر در چهار مجلد به زبان فارسی و به شیوه کلامی و حکمی شامل تمام قرآن کریم .
مؤلف خود در مقدمه آن می‌نویسد: استناد و استدلال این تفسیر فقط بر مدلول لفظی آیه است نه به حدیث و خبر اعم از رسول اکرم (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) یا حدیث به معنی اخص و از ائمه اثنی عشر (علیهم‌السّلام) و نیز‌ این تفسیر نه اینکه بر مبنای تفسیر صافی واصفی و تفسیر برهان است که اکثرا آیات را به اخبار و احادیث ائمه معصومین (علیهم‌السّلام) و گاهی از حضرت پیغمبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) و نه بر اساس حکمت و عرفان مانند تفسیر صدرالمتالهین شیرازی و یا تاویلات محیی الدین اعرابی و یا نیشابوری و غیره باشد.

---

تفسیر کیوان را می‌توان مستدرکی بر تفسیرهای گذشتگان به حساب آورد مگر در وجوه مشترک مانند اعراب و ترکیب جمله‌ها و لغات و لوازم مشترکه که هیچ تفسیر از آن مستثنا نیست و نمی‌توان خالی از آنها باشد.
زمان نزول هر یک از مکررات قرآن را کیوان خیلی دور از هم می‌داند و می‌گوید که عیب ندارد و گوینده را از فصاحت و بلاغت نمی‌اندازد که یک مطلبی را که گفته برای قومی دو سال دیگر برای قوم دیگر همان مطلب را به همان عبارت بگوید بلکه بی فاصله دو سال نیز زیرا عوض شدن مخاطب مجوز تکرار لفظی و معنوی است. مؤلف پس از ذکر مقدمه‌ای کوتاه که شامل اقسام هنر مفسرین است به تفسیر بسمله و بعد تفسیر سوره الحمد پرداخته و نیز بحث خویش را تحت عنوان بیان اول، و بیان دوم تفسیر خویش بیان می‌کند و نیز قسمتی از تفسیر خود را بین الهلالین به ربی یاد کرده است. این تفسیر در تهران از ۱۳۱۰ لغایت ۱۳۱۵ش در چهار مجلد طبع گردیده است.

---

ملاعباسعلی کیوان تفسیر دیگری در سه مجلد به زبان عربی و شیوه عرفانی و کلامی شامل تمام قرآن کریم دارد که از سوره الحمد آغاز کرده و به سوره الناس ختم کرده است. مؤلف این اثر را کتاب ثمرة الحیاة یا میوه زندگانی در شرح حال خویش ذکر نموده است. نسخه خط مؤلف نزد احفاد وی موجود است.

---