تفسیر جوالیقی از هاشم (م ح ۱۸۳ ق) فرزند سالمجوالیقی جوزجانی (و جوزجان از نواحی بلخ است)، از شیوخ شیعه در قرن دوم هجری و اعلام امامیه در علم کلام و تفسیر و از اصحابامام جعفر الصادق و امام موسی الکاظم (علیهماالسلام). وی ایـرانـی تـبـار بوده و نجاشی و شیخ الطائفه شیخ طوسی او را توثیق نموده‌اند. نجاشی تفسیر جوالیقی و سایر کتب او را به چهار واسطه روایت کرده است. تـفـسـیر مزبور به زبان عربی و شیوه روائی است و در تفسیر آیات قرآن کریم از روایات و احادیث خاندان عصمت و طهارت بهره گرفته است. مفسرین دیگر از این تفسیر نقل کرده‌اند ولی اکنون وجود ندارد.
