تفسیر امام علی الهادی عسکری
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
تفسیر امام علی الهادی عسکری (علیه‌السّلام) از املاء
امام ابوالحسن الثالث علی الهادی (علیه‌السّلام) برای
حسن بن خالد برقی می‌باشد.
تفسیر امام علی الهادی عسکری (علیه‌السّلام) از املاء
امام ابوالحسن الثالث علی الهادی (علیه‌السّلام) (۲۱۲ - ۲۵۴ ق). تـفـسیر مذکور به
زبان عربی در یکصد و بیست جلد از املاء امام الهادی (علیه‌السّلام) بر
ابوعلی الحسن بن خالد برقی (زنده در ۲۵۴ ق) صاحب کتاب نوادر است که
ابن شهر آشوب مازندرانی (م ۵۸۸ ق) در
معالم العلماء می‌گوید (الحسن بن خالد البرقی اخو محمد بن خالد من کتبه : تفسیر العسکری من املاء الامام (علیه‌السّلام) مائة و عشرون مجلدة).
شیخ آقابزرگ تهرانی در
الذریعة پس از ضبط این تفسیر در مؤلفات امام (علیه‌السّلام) می‌نویسد: ابن شهر
آشـوب هـنـگـام شرح حال حسن بن خالد تفسیر عسکری را بصورت
مطلق بدون قید ذکر نموده است و ظاهر امر مراد از العسکری امام هادی (علیه‌السّلام) باشد که نیز ملقب به صاحب عسکری هستند.
شیخ طوسی در
الفهرست می‌نویسد که ابوعلی حسن دارای کتاب می‌باشد که آن را برادرزاده‌اش ابوجعفر روایت کرده است.
شـیخ طوسی در
رجال خود تصریح نموده است که ابوعبداللّه محمد عصر امام علی الهادی (علیه‌السّلام) را درک نـکـرده است و در زمان پدرش
حضرت جواد (علیه‌السّلام) وفات یافته و نیز چنانچه از ترتیب گفتار
نجاشی استفاده می‌گردد ابوعلی الحسن
برادر وسط بود و از ابوعبداللّه محمد کوچک‌تر و از برادر سوم الفضل بزرگتر و بر مبنای علم تبارشناسی ابوعلی حسن
عمر طولانی‌تر داشته و وفات او بعد از برادر بزرگتر بوده است.
و در سـال‌های امامت علی الهادی (علیه‌السّلام) بین ۲۲۰ ق لغایت وفات امام (۲۵۴ ق) یکصد و بیست جلد تفسیر را از املاء امام (علیه‌السّلام) نگاشته است پس صحیح آن است که این تفسیر از کتب ابوعلی حسن بن خالد برقی است و می‌توان آن را تفسیر عسکری دانست چون از املاء امام (علیه‌السّلام) است.
آنـچـه کـه مسلم است این تفسیر از املاء امام علی الهادی (علیه‌السّلام) است و فعلا موجود نیست و غیر از تفسیر از املاء
امام عسکری (علیه‌السّلام) امام یازدهم می‌باشد که مکررا به طبع رسیده است.
سایت اندیشه قم، برگرفته از مقاله «تفاسیر قرن سوم»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۵/۳/۲۰.
