• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

تفسیر ابوعلی فارسی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


تفسیر ابوعلی فارسی اثـر ابـوعلی فارسی حسن (ف ۲۸۸ - بغداد ۳۷۷ ق) فرزند احمد فسوی نحوی معروف به ابوعلی فارسی از نحویین و مفسرین شیعة می‌باشد.


شیخ طوسی در تفسیر خود التبیان از تفسیر مفسر نقل کرده است. همچنین در سایر تفسیرهای شیعی از تفسیر وی که بر مذاق ادبی و نحوی است نقل شده است.
از‌ ایـن کـتاب که تفسیر اصلی ابوعلی فارسی است نسخه‌ای وجود ندارد ولی وی سه تفسیر دیگر دارد کـه یکی الحجة فی القراآت است که در آن اساس و کیفیت قراآت هفت گانه قرآن را بحث و تـحـلـیل نموده و نسخه‌های متعددی از این کتاب در کتابخانه‌های هندوستان و عراق و ترکیه و مصر موجود است و دیگری اعراب القرآن می‌باشد که در مورد اعراب آیات و لغت و نحو و تفسیر آیـات قرآنی بحث نموده و از این کتاب (طبق فهرست کتابخانه الخدیویه مصر) یک نسخه در آن کتابخانه وجود دارد. سـومـی بـه نام الاغفال است که نام کامل آن (الاغفال فیما اغفله الزجاج من المعانی) و تفسیری است به شیوه زجاج و در ذکر کمبودها و غفلت‌های او در تفسیرش.
از‌ ایـن کتاب نسخه‌های متعددی در دست است که از جمله نسخه کتابخانه قاهره که در فهرست مخطوطات آن ذکر گردیده است.
کارل بروکلمان در تاریخ الادب العربی هر سه تفسیر اخیرالذکر را مورد توجه و معرفی قرار داده است.
ابـوعلی فارسی کتاب دیگری در نحو و به نام عضدالدوله دیلمی نوشته است که اسم آن الایضاح و التکمله می‌باشد.
[۱] زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۲، ص۱۷۹.    
[۲] یاقوت حموی، یاقوت بن عبدالله، الارشاد، ج۳، ص۹.
[۳] ابوحیان توحیدی، علی بن محمد، الامتاع و المؤانسة، ج۱، ص۱۳۱.
[۴] قفطی، علی بن یوسف، انباه الرواة، ج۱، ص۳۰۸.    
[۵] کارل بروکلمان، تاریخ الادب الـعـربـی، ج۲، ص۱۹۰.
[۶] خطیب بغدادی، احمدبن علی، تاریخ بغداد، ج۷، ص۲۸۵.    
[۷] سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر، بغیة الوعاة، ج۱، ص۴۹۶.    
[۸] آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعة الی تصانیف الشیعه، ج۴، ص۲۵۵.    
[۹] افندی، عبدالله بن عیسی، ریاض العلماء، ج۱، ص۲۱۱.    
[۱۰] ابن عماد، عبدالحی بن احمد، شذرات الذهب فی اخبار من ذهب، ج۴، ص۴۰۷.    
[۱۱] یاقوت حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۲، ص۸۱۱.    
[۱۲] عامر، الحلو، معجم الدراسات القرآنیة عند الشیعة الامامیة، ص۲۴.
[۱۳] شفیعی، محمد، مفسران شیعه، ص۸۳.
[۱۴] ذهبی، محمدبن احمد، میزان الاعتدال، ج۱، ص۴۸۰.    
[۱۵] ابن ندیم، محمدبن اسحاق، الفهرست، ص۸۸.    
[۱۶] ابن تغری بردی، یوسف بن تغری بردی، النجوم الزاهرة، ج۴، ص۱۵۱.    
[۱۷] آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، طبقات اعلام الشیعه، نوابغ الرواة فی رابعة المئات، ص۸۳.    
[۱۸] ابن خلکان، احمد بن محمد، وفیات الاعیان، ج۲، ص۸۰.    
[۱۹] ابی البرکات، عبدالرحمن، نزهة الالباء، ص۲۳۲.    


۱. ↑ زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۲، ص۱۷۹.    
۲. ↑ یاقوت حموی، یاقوت بن عبدالله، الارشاد، ج۳، ص۹.
۳. ↑ ابوحیان توحیدی، علی بن محمد، الامتاع و المؤانسة، ج۱، ص۱۳۱.
۴. ↑ قفطی، علی بن یوسف، انباه الرواة، ج۱، ص۳۰۸.    
۵. ↑ کارل بروکلمان، تاریخ الادب الـعـربـی، ج۲، ص۱۹۰.
۶. ↑ خطیب بغدادی، احمدبن علی، تاریخ بغداد، ج۷، ص۲۸۵.    
۷. ↑ سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر، بغیة الوعاة، ج۱، ص۴۹۶.    
۸. ↑ آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعة الی تصانیف الشیعه، ج۴، ص۲۵۵.    
۹. ↑ افندی، عبدالله بن عیسی، ریاض العلماء، ج۱، ص۲۱۱.    
۱۰. ↑ ابن عماد، عبدالحی بن احمد، شذرات الذهب فی اخبار من ذهب، ج۴، ص۴۰۷.    
۱۱. ↑ یاقوت حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۲، ص۸۱۱.    
۱۲. ↑ عامر، الحلو، معجم الدراسات القرآنیة عند الشیعة الامامیة، ص۲۴.
۱۳. ↑ شفیعی، محمد، مفسران شیعه، ص۸۳.
۱۴. ↑ ذهبی، محمدبن احمد، میزان الاعتدال، ج۱، ص۴۸۰.    
۱۵. ↑ ابن ندیم، محمدبن اسحاق، الفهرست، ص۸۸.    
۱۶. ↑ ابن تغری بردی، یوسف بن تغری بردی، النجوم الزاهرة، ج۴، ص۱۵۱.    
۱۷. ↑ آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، طبقات اعلام الشیعه، نوابغ الرواة فی رابعة المئات، ص۸۳.    
۱۸. ↑ ابن خلکان، احمد بن محمد، وفیات الاعیان، ج۲، ص۸۰.    
۱۹. ↑ ابی البرکات، عبدالرحمن، نزهة الالباء، ص۲۳۲.    


سایت اندیشه قم، برگرفته از مقاله «تفاسیر قرن چهارم»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۵/۴/۱.    


رده‌های این صفحه : تفاسیر ادبی | تفسیرهای شیعه قرن 4 (قمری) | کتاب شناسی تفسیر | کتب تفسیری
جعبه ابزار