به آن دسته تفسیرهایی که بدون توجه به شرایط لازم تفسیری و از روی قیاس و استحسان یا با پیش فرض‌های ثابت نشده علمی و… نوشته شده‌اند، تفسیرهای مبتنی به رای مذموم می‌گویند.
از نمونه‌های تفاسیر به رای مذموم می‌توان به تفسیر برخی از متکلمان و فلاسفه و عرفا و بسیاری از تفاسیر فرقه‌های باطل همچون خوارج ( اباضیه ) اشاره کرد. این نوع تفسیر به رای، نزد دانشمندان شیعه مردود است؛ هرچند شاید گاهی مفسر به طور ناخواسته در این ورطه فرورفته باشد.
اهل سنت در معنا و حکم تفسیر به رای، اختلاف دارند و عده‌ای از آنان با دلایلی آن را تجویز کرده‌اند. محمد عبدالعظیم زرقانی و دکتر غازی عنایه پس از تقسیم این نوع تفسیر به ممدوح و مذموم، تعدادی از کتب تفسیر را مصداق تفسیر به رای ممدوح دانسته‌اند؛ مانند: ۱. تفسیر الجلالین( جلال الدین محلی (م ۸۶۴ ق) و جلال الدین سیوطی (م ۹۱۱ ق)؛ ۲. انوار التنزیل و اسرارالتاویل (تفسیر بیضاوی)، تالیف عبدالله بن عمر بناحمد (یا: محمد) بن علی فارسی شیرازی بیضاوی (م حدود ۶۸۳ تا ۶۹۶ ق)؛ ۳. مفاتیح الغیب (التفسیر الکبیر، تفسیر فخر رازی)، تالیف محمدبنعمربنحسینرازی (م ۶۰۳ق)؛ ۴. الکشاف عن حقایق غوامض التنزیل و عیون الاقاویل، تالیف جارالله محمودبن عمر زمخشری (م ۲۳۸ق)؛ ۵. مدارک التنزیل فی معانی التنزیل (تفسیر نسفی)، تالیف عبدالله بناحمدبنمحمود نسفی (م ۷۰۱ ق)؛ ۶. روح المعانی فی تفسیر القرآن العظیم و السبع المثانی (تفسیر آلوسی)، تالیف سید محمودبن عبدالله بغدادی حسنی حسینی (م ۱۲۷۰ ق)؛ ۷. الجامع لاحکام القرآن (تفسیر قرطبی)، تالیف ابوعبدالله محمدبن احمد انصاری قرطبی (م ۶۷۱ ق).
