تفأّل (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
تفاّل: (قالُوا اطَّیَّرْنَا بِکَ) «تفاّل» به معنای
فال نیک زدن است.
این واژه در
قرآن نیامده، اما ترجمه فارسی و مفهوم آن مطابق با کلمه
اطیرنا در قرآن می‌باشد.
(قَالُوا اطَّيَّرْنا بِكَ وَ بِمَن مَّعَكَ قالَ طائِرُكُمْ عِندَ اللَّهِ بَلْ أَنتُمْ قَوْمٌ تُفْتَنُونَ) (آنها گفتند: «ما تو را و كسانى كه با تو هستند به فال بد گرفتيم.»
صالح گفت: «فال نيك و بد شما نزد خداست (و همه مقدّرات به
قدرت او تعيين مى‌گردد)؛ بلكه شما گروهى فريب خورده هستيد.)
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید: كلمه: اطيرنا در اصل تطيرنا بوده، كه صيغه
متکلم مع الغیر از
باب تفعل است، كه مصدرش تطير مى‌شود و تطير به معناى فال بد زدن به چيزى و شوم دانستن آن است، خواهى پرسيد،
ثلاثی مجرد آن طير است كه به معناى مرغ است، پس چرا در باب تفعل معناى فال بد زدن را مى‌دهد؟ در جواب مى‌گوييم: چون مردم غالبا با مرغ فال مى‌زدند و لذا شوم دانستن چيزى را تطير خواندند و همچنين به طورى كه گفته‌اند بهره هر كسى را از شر،
طائر او ناميدند. پس اينكه مردم به
صالح خطاب كردند كه ما به تو تطير مى‌زنيم و به هر كس كه با توست معنايش اين است كه: تو و هم مسلكانت را
شوم مى‌دانيم، چون مى‌بينيم از روزى كه تو قيام به دعوت خود كردى ما گرفتار محنت‌ها و بلاها شديم، پس هرگز به تو
ایمان نمى‌آوريم.
(دیدگاه
شیخ طبرسی در
مجمع البیان:
)
•
مکارم شیرازی، ناصر، لغات در تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «تفاّل»، ص۱۳۴.
