تعصب آزر (قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
نپذيرفتن سخن
حقّ، از كوچك‌تر از خود، نشانه
تکبّر است و
انسان متکبر به جايى مى‌رسد كه قبول حرف حقّ برايش تلخ می گردد و آن را نمی پذیرد.
تعصب و پافشاری
آزر بر بت پرستی:
•«قال اراغب انت عن ءالهتی یـابرهیم لئن لم تنته لارجمنک واهجرنی ملیـا:گفت: «اى
ابراهیم! آيا تو از معبودهاى من روى گردانى؟! اگر (از اين كار) دست برندارى، تو را
سنگسار مى‌كنم! و براى مدّتى طولانى از من دور شو!»»
كلمه" رغبت" به طورى كه در
مجمع البیان آمده از كلمات
اضداد است، يعنى اگر با لفظ" عن" متعدى شود به معناى
نفرت از چيزى است، و اگر با لفظ" فى" متعدى شود به معناى ميل در آن است، و كلمه" تنته" از انتهاء و خوددارى از كارى است، اما خوددارى بعد از آنكه او را از آن عمل
نهی كرده باشند، و كلمه" رجم" به معناى سنگسار كردن است، ولى معناى معروف آن كشتن به وسيله سنگباران است، و كلمه" هجر" به معناى ترك و جدايى است، و كلمه" ملى" به معناى روزگارى طولانى است.در اين آيه
پدر ابراهیم او را
تهدید به بدترين كشتن ها كرده، و آن سنگسار است كه با آن افراد رانده شده را شكنجه كرده، مى‌كشند، و
آزر، ابراهيم را با اين كلام خود از خود طرد كرده است.
قرآن مى‌گويد: نه تنها دلسوزي هاى ابراهيم و بيان پربارش به
قلب آزر ننشست بلكه او از شنيدن اين سخنان، سخت برآشفت و" گفت: اى ابراهيم آيا تو از خدايان من روى‌گردانى"؟! " اگر از اين كار خوددارى نكنى به طور قطع تو را سنگسار خواهم كرد" (لَئِنْ لَمْ تَنْتَهِ لَأَرْجُمَنَّكَ)." و اكنون از من دور شو ديگر تو را نبينم" (وَ اهْجُرْنِي مَلِيًّا).جالب اينكه اولا"
آزر" حتى مايل نبود تعبير انكار بت ها و يا مخالفت و بدگويى نسبت به آنها را بر
زبان آورد، بلكه به همين اندازه گفت:" آيا تو روى‌گردان از بت ها هستى" مبادا به بت ها
جسارت شود، ثانيا به هنگام تهديد ابراهيم. او را به سنگسار كردن تهديد نمود، آن هم با تاكيدى كه از" لام" و" نون تاكيد ثقيله" در" لارجمنك" استفاده مى‌شود و مى‌دانيم سنگسار كردن يكى از بدترين انواع كشتن است. ثالثا به اين تهديد مشروط
قناعت نكرد بلكه در همان حال ابراهيم را وجودى غير قابل تحمل شمرد و به او گفت براى هميشه از نظرم دور شو (كلمه مليا به گفته" راغب" در" مفردات" از ماده املاء به معنى مهلت دادن طولانى آمده است و در اينجا مفهومش آنست كه براى مدت طولانى يا هميشه از من دور شو).اين تعبير بسيار توهين آميزى است كه افراد خشن نسبت به مخالفين خود به كار مى‌برند و در فارسى گاهى به جاى آن" گورت را گم كن" مى‌گوئيم، يعنى نه تنها خودت براى هميشه از من پنهان شو، بلكه جايى برو كه حتى قبرت را هم نبينم!.بعضى از مفسران جمله" لارجمنك" را به معنى سنگسار كردن نگرفته اند بلكه به معنى بدگويى يا متهم كردن، تفسير كرده اند، ولى اين تفسير بعيد به نظر مى‌رسد، بررسى ساير آيات قرآن كه با همين تعبير وارد شده است، به آنچه گفتيم
گواهی مى‌دهد.
فرهنگ قرآن، مرکز فرهنگ و معارف قرآن، برگرفته از مقاله «تعصب آزر».
