تعریف به مفرد مقوم

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف

---

تعریف به مفرد مقوم یکی از اصطلاحات به‌کار رفته در علم منطق بوده و به معنای تعریف شیء به فصل آن است.

---

تعریف یک شیء یا از طریق لفظ مفرد است (تعریف به مفرد و معرِّف بسیط) یا به وسیله الفاظ مرکب (تعریف به مرکب و معرِّف مرکب). تعریف به لفظ مفرد بر دو قسم است:
۱. «تعریف به مفرد مقوِّم» که تعریف شیء به فصل آن است نه جنس، چون مقوِّم «ماهیات مرکب» جنس و فصل آنها و جنس مشترک بین تمام انواع است و نمی‌تواند معرِّف یک نوع قرار گیرد؛ اما فصل به سبب اختصاص آن به یک نوع، می‌تواند معرِّف همان نوع قرار بگیرد؛ مانند تعریف انسان به ناطق.
۲. «تعریف به مفرد لازم» و آن، تعریف چیزی با خاصه آن است، نه عرض عام، چون لازم عام همانند جنس، مشترک بین همه انواع است و نمی‌تواند معرِّف نوع خاص باشد، اما خاصه به سبب اختصاص به یک نوع، معرِّف آن نوع واقع می‌شود؛ مانند تعریف انسان به ضاحک.

---

در تنظیم این مقاله از منبع ذیل استفاده شده است:

• ابن‌سینا، حسین بن عبدالله، منطق المشرقیین.    

---