• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

تعارض نص و نص

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


تنافی میان مدلول دو نصّ را تعارض نص و نص گویند.


تعارض نص و نص از اقسام تعارض ادله لفظی و به معنای تعارض دو دلیل لفظیِ دارای مدلول قطعی می‌باشد؛ یعنی مدلول آنها به اندازه‌ای روشن است که احتمال خلاف در آن راه ندارد.

اصولیون اعتقاد دارند تعارض بین دو نص قطعی الصدور معنا ندارد، زیرا به قطع صدور دو امر متنافی از معصوم علیه‌السّلام منتهی می‌گردد.
بنابراین، اگر گاهی در این موارد تعبیر تعارض نص و نص به کار برده می‌شود، منظور، تعارض اصطلاحی (تعارض مستمر) نیست، بلکه مراد، تعارض صوری و غیر حقیقی است و این دو دلیل به گونه‌ای باهم جمع گردیده یا تاویل می‌شوند، مثل آن که یکی از آن دو ناسخ دیگری باشد.

نص در اصول به دو معنا به کار می‌رود؛ گاهی نص به معنای دلیل کتبی و لفظی است که آیات و روایات را شامل می‌شود و گاهی نص در مقابل ظاهر می‌آید، که در این‌جا معنای دوم مورد نظر است.
[۱] صدر، محمد باقر، دروس فی علم الاصول، ج۲، ص۵۴۲.    
[۲] خضری، محمد، اصول الفقه، ص۴۱۲.
[۳] مشکینی، علی، تحریر المعالم، ص۲۰۶.
[۴] حیدری، علی نقی، اصول الاستنباط، ص۲۰۹.    
[۵] حیدری، علی نقی، اصول الاستنباط، ص۲۳۳.    
[۶] جزایری، محمدجعفر، منتهی الدرایة فی توضیح الکفایة، ج۵، ص۱۴۶.    


۱. ↑ صدر، محمد باقر، دروس فی علم الاصول، ج۲، ص۵۴۲.    
۲. ↑ خضری، محمد، اصول الفقه، ص۴۱۲.
۳. ↑ مشکینی، علی، تحریر المعالم، ص۲۰۶.
۴. ↑ حیدری، علی نقی، اصول الاستنباط، ص۲۰۹.    
۵. ↑ حیدری، علی نقی، اصول الاستنباط، ص۲۳۳.    
۶. ↑ جزایری، محمدجعفر، منتهی الدرایة فی توضیح الکفایة، ج۵، ص۱۴۶.    

فرهنگ‌نامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، ص۳۴۱، برگرفته از مقاله «تعارض نص و نص».    


رده‌های این صفحه : اصطلاحات اصولی | اصول فقه | تعارض ادله | تعارض ادله لفظی | مباحث الفاظ
جعبه ابزار