• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

تعارض اطلاق بدلی و شمولی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


تعارض اطلاق بدلی و شمولی، تنافی میان مدلول مطلق بَدَلی و مطلق شمولی را می‌گویند.


تعارض اطلاق بدلی و شمولی، از اقسام تعارض ادله لفظی و به معنای تنافی میان مدلول دو دلیل مطلقی است که اطلاق یکی بدلی حکم به فرد نامعین از افراد طبیعت تعلق گرفته و اطلاق دیگری شمولی حکم به تمام افراد طبیعت تعلق گرفته می‌باشد.

مانند: تعارض «اکرم عالما» با «لاتکرم الفاسق» که نسبت میان این دو عموم و خصوص من وجه و محل تلاقی آنها، عالم فاسق است.

در تعارض اطلاق بدلی با اطلاق شمولی ، درباره این که کدام یک بر دیگری مقدم است، میان اصولیون اختلاف وجود دارد؛ برخی هم چون مرحوم « شیخ انصاری ».
[۱] المحکم فی اصول الفقه،حکیم، محمد سعید، ج۶، ص۹۲.    
و « محقق نایینی »
[۲] فوائد الاصول، نائینی، محمد حسین، ج۴، ص۷۳۲.    
معتقدند اطلاق شمولی مقدم است، برخی دیگر همچون مرحوم « آخوند » در « کفایة الاصول »
[۳] کفایة الاصول، آخوند خراسانی، محمد کاظم بن حسین، ص۲۹۲.
اعتقاد دارند هیچ یک از آن دو بر دیگری رجحان ندارد.
[۴] بحوث فی علم الاصول، صدر، محمد باقر، ج۷، ص۲۸۳.    
[۵] نهایة الافکار، عراقی، ضیاء الدین، ج۴، جزء ۲، ص۱۴۹.    
[۶] انوار الاصول، مکارم شیرازی، ناصر، ج۳، ص۵۱۲.    
[۷] المحصول فی علم الاصول، سبحانی تبریزی، جعفر، ج۴، ص۴۴۷.    


۱. ↑ المحکم فی اصول الفقه،حکیم، محمد سعید، ج۶، ص۹۲.    
۲. ↑ فوائد الاصول، نائینی، محمد حسین، ج۴، ص۷۳۲.    
۳. ↑ کفایة الاصول، آخوند خراسانی، محمد کاظم بن حسین، ص۲۹۲.
۴. ↑ بحوث فی علم الاصول، صدر، محمد باقر، ج۷، ص۲۸۳.    
۵. ↑ نهایة الافکار، عراقی، ضیاء الدین، ج۴، جزء ۲، ص۱۴۹.    
۶. ↑ انوار الاصول، مکارم شیرازی، ناصر، ج۳، ص۵۱۲.    
۷. ↑ المحصول فی علم الاصول، سبحانی تبریزی، جعفر، ج۴، ص۴۴۷.    


فرهنگ‌نامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، ص۳۲۰، برگرفته از مقاله «تعارض اطلاق بدلی و شمولی».    


رده‌های این صفحه : اصطلاحات اصولی | اصول فقه | اطلاق و تقیید | اقسام اطلاق | تعارض ادله لفظی
جعبه ابزار