• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

تعارض نقل و اضمار

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


تنافی دو احتمال نقل و اضمار در یک کلام را تعارض نقل و اضمار گویند.


تعارض نقل و اضمار، در کلامی اتفاق می‌افتد که در آن هم نقل و هم اضمار احتمال داده می‌شود؛ برای مثال، در سخن خداوند که فرموده «حرّم الربا»؛
[۱] بقرة/سوره۲، آیه۲۷۵.    
برای واژه «ربا» دو احتمال وجود دارد: یک احتمال این است که ربا در معنای لغوی خودش، که «مطلق زیادت» است، استعمال شده باشد و مضاف در تقدیر بوده و در نتیجه، «حرّم الربا» به معنای «حرم اخذ الربا» باشد. احتمال دوم این است که ربا از معنای لغوی‌اش به معنای شرعی نقل شده. و معنای آن «عقد مخصوص متضمن زیادت» باشد که حکم آن حرمت است.

میان اصولی‌ها درباره چگونگی رفع تعارض میان نقل و اضمار اختلاف است، ولی بیشتر آنان به تقدم اضمار بر نقل معتقد هستند.
[۲] عزیز برزنجی، عبداللطیف عبدالله، التعارض و الترجیح بین الادلة الشرعیة، ج۲، ص۱۱۱.
[۳] اصفهانی، محمد حسین، الفصول الغرویة فی الاصول الفقهیة، ص۴۰.    
[۴] مجاهد، محمد بن علی، مفاتیح الاصول، ص۹۳.    
[۵] حلی، حسن بن یوسف، مبادی الوصول الی علم الاصول، ص۷۶.    


۱. ↑ بقرة/سوره۲، آیه۲۷۵.    
۲. ↑ عزیز برزنجی، عبداللطیف عبدالله، التعارض و الترجیح بین الادلة الشرعیة، ج۲، ص۱۱۱.
۳. ↑ اصفهانی، محمد حسین، الفصول الغرویة فی الاصول الفقهیة، ص۴۰.    
۴. ↑ مجاهد، محمد بن علی، مفاتیح الاصول، ص۹۳.    
۵. ↑ حلی، حسن بن یوسف، مبادی الوصول الی علم الاصول، ص۷۶.    


فرهنگ‌نامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، ص۳۴۲، برگرفته از مقاله «تعارض نقل و اضمار».    


رده‌های این صفحه : اصطلاحات اصولی | اصول فقه | تعارض احوال لفظ | مباحث الفاظ
جعبه ابزار